ครู : ภารกิจของครูที่พบได้ในพระพุทธเจ้า

บทคัดย่อ

ไม่มีใครปฏิเสธได้ว่า พระพุทธเจ้าไม่ใช่ครู เพราะเมื่อพิจารณาถึงว่าการสอนเป็นหน้าที่
ของครูแล้ว ตลอดพระชนม์ชีพพระพุทธเจ้าทรงท าหน้าที่สอนเป็นหลัก พระองค์ทรงเรียกสิ่งที่
พระองค์สอนอย่างกว้าง ๆ ว่า “ธรรม” ซึ่งได้มาด้วยการตรัสรู้ แล้วทรงน ามาบัญญัติก าหนดเรียก
สภาวะของธรรมะแต่ละข้อ แต่ละกลุ่ม แต่ละเรื่อง ว่า ธรรมอย่างนี้ มีสภาวะอย่างนี้ ต้องเรียกอย่างนี้
แล้วมาจัดวางไว้เป็นหลักเพื่อประโยชน์ต่อการสอน ทรงเรียกการสอนของพระองค์ว่า “แสดง” แล้ว
ขยายความด้วยค าว่า เปิดเผย จ าแนก ท าให้ง่าย ซึ่งหมายถึงว่า การแสดงนั้นเป็นการเปิดเผยสิ่งที่
ทรงรู้แจ้งที่ไม่มีใครได้รู้แจ้งมาก่อน แล้วจ าแนกให้เหมาะแก่อุปนิสัยของผู้ฟัง โดยทรงท าให้ผู้ที่ฟังธรรม
ที่พระองค์แสดงเข้าใจได้ง่าย ถือปฏิบัติตามอย่างกล้าหาญและเบิกบาน
ค าว่า สัตถา ก็ดี ค าว่า โลกนาถ ก็ดี และค าว่า โลกครุ หรือ โลกคุรุ ก็ดี ที่พบใน
พระไตรปิฎก ล้วนเป็นค าสดุดีเกี่ยวกับการท าหน้าที่สอนของพระองค์
ในบทความนี้จักได้ศึกษาการท าหน้าที่ครูของพระพุทธเจ้า เริ่มตั้งแต่ทรงเตรียมพร้อมเพื่อ
ความเป็นครู ทรงมีวิชาครู และหลักการสอน ไปตามล าดับ