การพัฒนารายวิชาประวัติศาสตร์ตามแนวคิดการเรียนรู้บนความท้าทาย เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนารายวิชาประวัติศาสตร์ตามแนวคิดการเรียนรู้บนความท้าทายเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ และ 2) เพื่อเปรียบเทียบทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ก่อนและหลังการจัดการเรียนการรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้บนความท้าทาย เป็นการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงพัฒนา โดยมีกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 30 คน ในปีการศึกษา 2567 ซึ่งผู้วิจัยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง โดยมีขั้นตอนการวิจัย 2 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การพัฒนารายวิชาประวัติศาสตร์ตามแนวคิดการเรียนรู้บนความท้าทายเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ และขั้นตอนที่ 2 การทดลองใช้รูปแบบการเรียนรู้ มีเครื่องมือที่ใช้วัดและประเมินผลประกอบด้วย แผนการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้บนความท้าทาย แบบทดสอบคู่ขนานวัดทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ ชุดที่ 1 (ก่อนเรียน) และชุดที่ 2 (หลังเรียน) และแบบประเมินแบบวัดทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ จากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์โดยการวิเคราะห์เนื้อหา และเปรียบเทียบทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ของนักเรียนก่อนและหลังการทดลองโดยค่า ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test dependent
ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิดการเรียนรู้บนความท้าทายเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ ประกอบด้วยหลักการของการเรียนรู้ การเตรียมการสอน และการจัดกิจกรรมการสอน 5 ขั้นตอน ได้แก่ (1) ความคิดจุดประกาย (2) คำถามที่จำเป็น (3) ความท้าทาย (4) การแก้ปัญหา (5) การประเมินผล ตลอดจนการวัดและประเมินผล 2) นักเรียนที่เรียนด้วยแนวคิดการเรียนรู้บนความท้าทายมีทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์หลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยนักเรียนสามารถตั้งประเด็นคำถาม สืบค้นข้อมูล ประเมินความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล วิเคราะห์เหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ของนักเรียนที่เป็นไปในทางที่ดีขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฉบับนี้ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้นเพียงผู้เดียว และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์และจะแจ้งให้เจ้าของบทความทราบหลังจากผู้ประเมินบทความตรวจอ่านบทความแล้ว
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กนก จันทร์ทอง. (2560). การสอนสังคมศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารวิทยบริการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 28(2), 227-241.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์แห่งประเทศไทย.
กิตติศักดิ์ ลักษณา. (2559). การพัฒนาการคิดทางประวัติศาสตร์: การคิดเกี่ยวกับความสำคัญทางประวัติศาสตร์. แหล่งที่มา https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/87301 สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2568.
เกษมศรี อัศวศรีพงศ์ธร. (2557). จิตวิทยาสำหรับครู. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม.
ชัยรัตน์ โตศิลา. (2555). การพัฒนากระบวนการเรียนการสอนโดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วงเดือน นาราสัจจ์. (2549). ประวัติศาสตร์: วิธีการและพัฒนาการ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
วิภาดา พินลา. (2560). เทคนิคการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ สำหรับครูสังคมศึกษาใน ยุคคริสต์ศตวรรษที่ 21. Parichart Journal Thaksin University, 30(2), 1-19.
ศุภณัฐ พานา. (2560). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ตามแนวคิดกระบวนการสืบสอบแสวงหาความรู้เป็นกลุ่มร่วมกับแนวคิด Magic If เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดทางประวัติศาสตร์และการรับรู้ความรู้สึกทางประวัติศาสตร์ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). ทักษะที่จำเป็นแห่งอนาคต (Future Skill) เพื่อเตรียมการพัฒนาคุณภาพคนไทยทุกช่วงวัย รองรับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว (Disruption) ของโลกศตวรรษที่ 21: ผลการศึกษาและแนวทางการส่งเสริม. นครปฐม: เพชรเกษมพริ้นติ้งกรุ๊ป.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2554). เพื่อนคู่คิด มิตรคู่ครู แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ประวัติศาสตร์. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2558). แนวการสอนประวัติศาสตร์: ประวัติศาสตร์ไทยหลากหลายวิธีเรียน. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สิริวรรณ ศรีพหล. (2552). การจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม. นนทบุรี: โครงการส่งเสริมการแต่งตำรามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
เสกสรร สุขเสนา และวสวัตติ์ วงศ์พันธุเศรษฐ์. (2563). การเรียนรู้โดยใช้ความท้าทายเป็นฐานเพื่อส่งเสริมการแก้ปัญหาที่ถูกท้าทายในปัจจุบันของผู้เรียน. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 18(1), 106-117.
Apple Inc. (2008). Challenge based learning: Take action and make a difference. From https://www.challengebasedlearning.org/ Retrieved February 26, 2025.
Colby, S. R. (2007). Students as historians: The historical narrative inquiry model's impact on historical thinking and historical empathy University of North Texas. Form https://www.proquest.com/openview/b61732c5f127c41f94a3b371a09300f6/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750 Retrieved March 1, 2025.
Daniels, R. V. (1972). Studying history: how and why. 2nd ed. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
Kaya Yilmaz. (2008). Social Studies Teachers' Conceptions of History: Calling on Historiography. The Journal of Educational Research, 3(101), 158-175.
Lévesque, S. (2008). Thinking historically: Educating students for the twenty-first century. University of Toronto Press. From https://books.google.co.th/books?hl=th&lr=&id=VCad8i4Q0R8C&oi=fnd&pg=PP1&dq=Thinking+historically&ots=iV8dZgdH6z&sig=lHglO20y2_TGPAeKWwYxVhV2m7A&redir_esc=y#v=onepage&q=Thinking%20historically&f=false Retrieved February 28, 2025.
Pellegrino, A. M. (2007). The Manifestation of Critical Thinking and Metacognition in Secondary American History Students Through the Implementation of Lesson Plans and Activities Consistent with Historical Thinking Skills. Form http://purl.flvc.org/fsu/fd/FSU_migr_etd-2047 Retrieved February 27, 2025.
Seixas, P. (2017). A Model of Historical Thinking. Educational Philosophy and Theory. Form https://doi.org/10.1080/00131857.2015.1101363 Retrieved March 5, 2025.
Seixas, P. and Peck, C. (2004). Teaching historical thinking. Form http://culturahistorica.org/wp-content/uploads/2020/02/seixas_peck.pdf Retrieved February 26, 2025.
Talin, R. (2015). Historical Thinking Skills – The Forgotten Skills? International Journal of Learning and Teaching, 7(1), 15-23.
Wineburg, S. (1999). Historical thinking and other unnatural acts. The Phi Delta Kappan, 80(7), 488-499.
