แนวทางการพัฒนาการฝึกอบรมสามเณรภาคฤดูร้อนตามหลักสัทธรรม 3 ในวัดพระธรรมกาย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการฝึกอบรมสามเณรภาคฤดูร้อน 2) เพื่อศึกษาวิธีการพัฒนาการฝึกอบรมของสามาเณรภาคฤดูร้อนตามหลักสัทธรรม 3 และ 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาการฝึกอบรมของสามาเณรภาคฤดูร้อนตามหลักสัทธรรม 3 ในวัดพระธรรมกาย กลุ่มตัวอย่างสามเณรในโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อนประจำปี 2566 จำนวน 278 รูป เก็บข้อมูลแบบสอบถามความคิดเห็นต่อสภาพการฝึกอบรมสามเณรภาคฤดูร้อน ใช้สถิติวิเคราะห์ค่าความถี่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เนื้อหา จากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 5 รูป ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการฝึกอบรมสามเณรภาคฤดูร้อน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เพราะว่า พระวิทยากรมีกิจกรรมการฝึกปฏิบัติธรรมแก่ภาคฤดูร้อนให้การศึกษาเรียนรู้วินัยเพื่อฝึกความเป็นระเบียบข้อวัตรปฏิบัติและส่งเสริมการเรียนรู้การมีจิตอาสาเพื่อสร้างองค์ความรู้แก่สามเณรที่เข้ารับการฝึกอบรมได้บำเพ็ญประโยชน์แก่สาธารณะตามลำดับความสำคัญของกิจกรรมฝึกอบรม 2) วิธีการฝึกอบรมสามเณรภาคฤดูร้อนตามหลักสัทธรรม 3 มีดังนี้ (1) ด้านกิจกรรมปฏิบัติธรรม ควรให้ความรู้ขั้นตอนก่อนการปฏิบัติกรรมฐาน (2) ด้านการฝึกวินัย ให้ความรู้เรื่องระเบียบวินัยในการนุ่มห่มให้เรียบร้อย การลุก การเดินการนั่ง การกราบ การไหว้ (3) ด้านจิตอาสา พระวิทยากรควรพาสามเณรเข้าร่วมกิจกรรมร่วมกับชุมชนเพื่อให้รู้การมีความเสียสละ (4) ด้านการบำเพ็ญประโยชน์ ควรเข้ากิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ในเครือข่ายวัดพระธรรมกายและร่วมกิจกรรมของชุมชนให้สามเณรที่เข้าอบรมได้เห็นคุณค่าของจิตอาสา และ 3) แนวทางการฝึกอบรมสามเณรภาคฤดูร้อนตามหลักสัทธรรม 3 มีดังนี้ ด้านที่ 1 กิจกรรมปฏิบัติธรรม (1) ปริยัตติสัทธรรม มีกิจกรรมการสวดมนต์ไหว้พระ การทำสมาธิ (2) ปฏิปัตติสัทธรรม มีการสวดมนต์ทำวัตรเช้า-เย็น และเข้าฐานนั่งทำสมาธิ เดินจงกรมเป็นกิจกรรมการเรียนรู้ (3) ปฏิเวธสัทธรรม ควรทดสอบการฝึกการสวดมนต์ทำวัตรเช้า-เย็น และการสอบอารมณ์กรรมฐาน ด้านที่ 2 การฝึกวินัย (1) ปริยัตติสัทธรรม ให้ความรู้เรื่องข้อวัตรปฏิบัติของภิกษุ-สามเณรโดยเฉพาะศีล 10 การรักษาศีล 10 และเรื่องกับสมณสารูปนุ่งห่มให้เป็นปริมณฑล การรับอาหารบิณฑบาต การฉันอาหาร (2) ปฏิปัตติสัทธรรม ควรนุ่งห่มให้เป็นปริมณฑล และข้อวัตรปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน (3) ปฏิเวธสัทธรรม ให้สามเณรที่เข้าอบรมปฏิบัติการนุ่งห่มจีวรและรับศีล 10 ด้านที่ 3 จิตอาสา (1) ปริยัตติสัทธรรม ต้องฝึกอบรมเรียนรู้เรื่องจิตอาสาจากต้นแบบบุคคลที่มีจิตอาสาในชุมชนมาให้เรียนรู้วิธีการของจิตอาสา (2) ปริยัตติสัทธรรม ทำความสะอาดบริเวณวัด และเข้าไปมีส่วนร่วมกิจกรรมกับชุมชน (3) ปฏิเวธสัทธรรม รู้และตระหนักถึงประโยชน์ของจิตอาสา มีความรับชอบและมีความเสียสละ มีวินัยในตนเองกับการอยู่กับสังคมและอุทิศตนเพื่อประโยชน์ส่วนรวม ด้านที่ 4 การบำเพ็ญประโยชน์ (1) ปริยัตติสัทธรรม การเรียนรู้ระเบียบวินัย การฝึกอบรมการบริหารจิตและการทำงานเป็นทีม (2) ปฏิปัตติสัทธรรม รู้จักวางแผนการทำงานร่วมกัน มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และมีอารมณ์เบิกบานแจ่มใส (3) ปฏิเวธสัทธรรม ผลจากการทำงานร่วมกันเป็นทีม ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เป็นพลเมืองดีของสังคมและอยู่ในสังคมอยู่มีความสุข