การพัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุกและเพิ่มทักษะชีวิตของผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลท่าโขลง 1
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้เป็นการพัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุกและเพิ่มทักษะชีวิตของผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลท่าโขลง 1 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหา ความต้องการ ในการพัฒนารูปแบบแหล่งเรียนในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม 2) พัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม 3) ทดลองใช้รูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม และ 4) ประเมินผลของรูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม วิจัยเล่มนี้เป็นการวิจัยแบบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development : R&D) โดยแบ่งขั้นตอนการ ดำเนินการวิจัยเป็น 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การวิจัย (Research: R1) เป็นการวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหาความต้องการ และพัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษา ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนา (Development: D1) เป็นการพัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถาน ศึกษา ขั้นตอนที่ 3 การวิจัย (Research: R2) เป็นการทดลองใช้รูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษา แบบมีส่วนร่วม และขั้นตอนที่ 4 การพัฒนา (Development: D2) เป็นการประเมินผล (Evaluation: E) การพัฒนาและปรับปรุงรูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม สรุปผลการวิจัย พบว่า 1) ผลการวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหา ความต้องการ ในการพัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ใน สถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม พบว่า การศึกษาสภาพปัญหา และความต้องการ โดยผู้มีส่วนร่วมได้ทราบถึงการพัฒนารูปแบบ ภายใต้ หลักการ จุดประสงค์ กลไกการดำเนินการ วิธีดำเนินการ และการประเมินผล และเงื่อนไขของความสำเร็จ ร่วมวางแผนกำหนดแผนงานในการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ประกอบด้วย การศึกษาดูงานโรงเรียนต้นแบบ การจัดกิจกรรมพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษา การประชุมเพื่อระดมความคิดเห็นถึง สถานการณ์ปัจจุบัน ปัญหาความต้องการแนวทางการพัฒนา การแสวงหาความร่วมมือจากบุคลากรภายนอก การให้ความรู้การปฏิบัติงานของผู้เข้าร่วมวิจัยให้มีความเข้าใจตรงกันและได้แนวทางปฏิบัติการพัฒนาโดยผ่านการปฏิบัติกิจกรรม พัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ อีกทั้งมีวิธีการประเมินผลทำการกำกับติดตาม ประเมินผล ปฏิบัติตามกิจกรรมการการพัฒนาเป็นระยะๆ และได้ทำสรุปเพื่อจัดทำรายงาน/เผยแพร่ ขยายผลโดยการสรุปผล การพัฒนาแหล่งเรียนรู้และรายงานผลต่อหน่วยงานต้นสังกัด 2) ผลการพัฒนารูปแบบแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม มี 6 องค์ประกอบ คือ (1) สํารวจการมีส่วนร่วมของชุมชน (Community: C) (2) สภาพปัญหาและความต้องการ (Assessing Need: A) (3) การวางแผน (Planning: P) (4) การปฏิบัติงาน (Doing: D) (5) การประเมินผล(Evaluation: E) (6) การรายงานผล/เผยแพร่ (Reporting: R) (CAPDER Model) ที่ประกอบด้วยหลักการ จุดประสงค์ กลไกการดำเนินการ วิธีดำเนินการ การประเมินผลและเงื่อนไขความสำเร็จ 3) ผลการทดลองใช้รูปแบบการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม จากการสังเกตและสัมภาษณ์ พบว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่ายมีความคิดเห็นไปใน ทิศทางเดียวกัน และให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี มีขวัญกําลังใจในการดําเนินงาน ผู้บริหารมีความเป็นผู้นํามากขึ้น ครูมีแนวทางและวิธีการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลายโดยเน้นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ทำให้ผู้เรียนได้รับพัฒนาการเรียนรู้ตลอดจนมีทักษะชีวิตที่ดีขึ้น และ 4) ผลการประเมินผลรูปแบบการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วม พบว่า การส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด การมีทักษะชีวิตของผู้เรียนในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด และความพึงพอใจต่อรูปแบบการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาแบบมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมการจัดการ เรียนรู้เชิงรุกและเพิ่มทักษะชีวิตของผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลท่าโขลง 1 ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฉบับนี้ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้นเพียงผู้เดียว และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์และจะแจ้งให้เจ้าของบทความทราบหลังจากผู้ประเมินบทความตรวจอ่านบทความแล้ว
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2553). แนวทางการพัฒนา การวัด และประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษา.
จักรพงศ์ สุวรรณรัศมี (2556). การจัดการความรู้ในสถานศึกษาเพื่อเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้. วารสารวิชาการ. 16. 78.
ฉลาด จันทรสมบัติ. (2558). การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้องค์กรชุมชน. ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ชนาวุธ ประทุมชาติ. (2553). การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ของศูนย์การเรียนรู้ชุมชนขุมคํา อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย. ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ชนิดา คือปัญญา. (2555). รูปแบบการมีส่วนร่วมระหว่างโรงเรียนกับชุมชนในการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจแบบพอเพียง กรณีศึกษาตำบลนาข่า อำเภอวาปี จังหวัด มหาสารคาม. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ญาณิศา ดวงสีทอง. (2561). การพัฒนาแหล่งเรียนรู้เพื่อสนับสนุนการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนหนองใสพรเจริญวิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
เด่นวิช ชูคันหอม. (2558). รูปแบบการพัฒนาแหล่งเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชนของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 9 (พิเศษ). 153-168.
ธัญลักษณ์ ศรีสร้อย. (2555). การส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้ในโรงเรียนบ้านคําแหว สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ธีระ รุญเจริญ. (2550). การวิจัยในชั้นเรียน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: วัฒนาพาณิช.
บรรเจิด มีกุล. (2555). การนําเสนอรูปแบบการนําแหล่งเรียนรู้ในชุมชนมาใช้ในการจัดการศึกษา ในโรงเรียนสังกัดเทศบาลของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.
ปริญญา จันทะคาม. (2561). แนวทางการพัฒนาแหล่งเรียนรู้โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน สำหรับสถานศึกษาสังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
พยุง ใบแย้ม. (2558). การพัฒนารูปแบบการใช้แหล่งเรียนรู้ที่เหมาะสมสำหรับสถานศึกษาในระดับประถมศึกษา. วารสารสารสนเทศ. 14 (1). 23-34.
พรรณี เสี่ยงบุญ. (2553). การพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในสถานศึกษาเพื่อจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โรงเรียนบ้านหนองบัวคู อำเภอนาดูน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามหาสารคาม เขต 2. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. 6. 109-120.
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2560). โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการการจัดการเรียนรู้แบบ Phenomenon-based Teaching and learning. กรุงเทพมหานคร: ศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
รุ่งชัชดาพร เวหะชาติ. (2553). การบริหารงานวิชาการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. พิมพ์ครั้งที่ 4. สงขลา: นาศิลป์โฆษณา
วัตร ปะโคทัง. (2550). รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนดีเด่น โรงเรียนกันทรารมณ์ จังหวัดศรีสะเกษ. ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
วิสันต์ พยุงวงษ์. (2560). แนวทางการพัฒนาและส่งเสริมให้มีแหล่งเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชน กรณีศึกษา โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 24. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
วุฒิไกร คําแฝง. (2557). รูปแบบการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ด้วยการมีส่วนร่วมของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน กรณีศึกษาโรงเรียนกู่กาสิงห์ประชาสรรค์ อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด.วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2548). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2551). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิตบูรณา การการเรียนการสอน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สำนักงานรับรองมาตฐานและการประเมินคุณภาพการศึกษา. (2549). มาตรฐานการศึกษาตัวบ่งชี้และเกณฑ์การพิจารณาเพื่อการประเมินคุณภาพภายนอกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (พ.ศ. 2549 - 2553). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานรับรองมาตฐานและการประเมินคุณภาพการศึกษา.
สุธรรม ธรรมทัศนานนท์. (2553). หลักการทฤษฎีและแนวปฏิบัติทางการบริหารการศึกษา. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
