มโนมติที่คลาดเคลื่อนของทฤษฎีทางการศึกษา: การวิพากษ์ตามมุมมองของอริสโตเติล

บทคัดย่อ

ทฤษฎีมีบทบาทต่อการปฏิบัติงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งงานทางด้านการศึกษา พบว่าทฤษฎีมีบทบาทต่อการวิจัยและการปฏิบัติงานทางการศึกษาแต่ทว่านักการศึกษามักมีมโนมติที่คลาดเคลื่อนเกี่ยวกับทฤษฎีทางการศึกษา ดังนั้นจึงจำเป็นต้องรื้อฟื้นทบทวนรากเหง้าของทฤษฎีทางการศึกษา เพื่อให้เกิดมโนมติเกี่ยวกับทฤษฎีทางการศึกษาที่ถูกต้อง

ผลการวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ พบว่า (1) ทฤษฎี หมายถึง กิจกรรมเชิงเหตุผลที่มีการไตร่ตรองหรือการคิดคาดคะเนที่สัมพันธ์กับความรู้อันเป็นสากล โดยที่ความรู้เกิดขึ้นจากทฤษฎีได้บรรจบแนบแน่นกับมาตรฐาน และสากลอยู่ในเทอมของนัยทั่วไปเชิงตรรกะ และไม่จำกัดเวลาหรือสถานที่ (2) ทฤษฎีทางการศึกษา หมายถึง ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับวิธีการ ทฤษฎีที่อธิบายเกี่ยวกับวิธีการเหล่านั้น และคุณค่าหรืออุดมคติของมนุษย์ (3) แหล่งมโนมติที่คลาดเคลื่อนของทฤษฎีทางการศึกษา ได้แก่ 1) ทฤษฎีไม่ได้ก่อรูปที่สัมพันธ์กับความรู้ 2) ทฤษฎีไม่ได้ก่อรูปในเทอมของสากล และ 3) กระบวนการนำทฤษฎีสู่การปฏิบัติ