ผลของโปรแกรมการจัดการความเครียดเชิงพุทธของพนักงานดูแลผู้สูงอายุ ในศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับความเครียดของพนักงานดูแลผู้สูงอายุ ในศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ 2) เพื่อสร้างโปรแกรมการจัดการความเครียดเชิงพุทธของพนักงานดูแลผู้สูงอายุ ในศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ 3) เพื่อศึกษาผลการใช้โปรแกรมการจัดการความเครียดเชิงพุทธของพนักงานดูแลผู้สูงอายุ ในศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ งานวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง โดยใช้เครื่องมือการวิจัยคือแบบประเมินระดับความเครียดของกรมสุขภาพจิต (SPST-20) และโปรแกรมการจัดการความเครียดเชิงพุทธที่ผ่านการตรวจสอบความเหมาะสมจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ท่าน ได้คะแนน 0.96 แปลว่าเหมาะสม ประชากรศึกษาคือพนักงานดูแลผู้สูงอายุ จำนวน 59 คน นำผู้ที่มีความเครียดในระดับสูง 20 คน และเครียดในระดับรุนแรง  6 คน รวม 26 คน และทำการสุ่มอย่างง่ายเพื่อให้ได้มา จำนวน 14 คน เข้ากลุ่มทดลอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา แจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบคะแนนก่อนและหลักการทดลอง และการติดตามผลหลังการทดลองผ่านไปแล้ว 1 เดือน โดยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ การวิเคราะห์เนื้อหา และการสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย

ผลการศึกษาพบว่า 1) ความเครียดของพนักงานดูแลผู้สูงอายุ ในศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง คะแนนเฉลี่ย 41.14   2) ผลการสร้างโปรแกรมการจัดการความเครียดเชิงพุทธ  ประกอบไปด้วย 8 กิจกรรม ได้แก่ 1) เมื่อฉันและเธอมาเจอกัน 2) Finding to Heart 3) สายน้ำแห่งชีวิต 4) ปรับเข็มทิศชีวิตไม่เครียด 5) ชาภาวนา 6) พบธรรมนำใจ 7) อยู่อย่างไรให้มีความสุข และ8) ลมหายใจสลายเครียด ได้คะแนนความเหมาะสมจากผู้ทรงคุณวุฒิ 0.96 3) ผลจากการทดลองตามโปรแกรมการจัดการความเครียดเชิงพุทธหลังการทดลองความเครียดของพนักงานดูแลผู้สูงอายุลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และพบว่าพนักงานดูแลผู้สูงอายุมีสุขภาพจิตดีขึ้น เข้าใจถึงสภาะวะอารมณ์และเกิดการมีสติ มีสมาธิ มีความเมตตา เข้าใจถึงสภาวะการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น  เกิดความคิดเชิงบวกและเกิดการพัฒนาตนเองในการทำงานและสามารถจัดการกับความเครียดที่เกิดขึ้นได้ดี