การพัฒนาธรรมนูญสุขภาพเพื่อสร้างเสริมสุขภาวะของคนในชุมชนแบบมีส่วนร่วม: กรณีศึกษา เขตทุ่งครุ กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์ปัญหาสุขภาวะของประชาชนในเขตทุ่งครุ 2) พัฒนาธรรมนูญสุขภาพของคนในชุมชนเขตทุ่งครุแบบมีส่วนร่วม และ 3) ศึกษาผลการถอดบทเรียนการพัฒนาและขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพเขตทุ่งครุ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ การศึกษาในเชิงเอกสาร และการศึกษาเชิงคุณภาพในภาคสนาม กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ คณะกรรมการยกร่างธรรมนูญสุขภาพเขตทุ่งครุ ประกอบด้วย ตัวแทนจากภาครัฐ ภาควิชาการ ภาคประชาชน ผลการวิจัยพบว่า สถานการณ์ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาวะของประชาชนในเขตทุ่งครุ แบ่งออกเป็น 4 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านกายภาพ สิ่งแวดล้อม ขยะมูลฝอย 2) ด้านสุขภาพ 3) ด้านความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และ 4) ด้านการประกอบอาชีพ การจัดทำร่างธรรมนูญสุขภาพเขตทุ่งครุ ประกอบด้วยหมวดของธรรมนูญสุขภาพ 9 หมวด ได้แก่ 1) การมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน 2) การบริการสาธารณสุข 3) ด้านกายภาพ สิ่งแวดล้อม ขยะมูลฝอย 4) การส่งเสริม ป้องกัน และฟื้นฟูสุขภาพ 5) ผู้สูงอายุ กลุ่มเปราะบาง ผู้ด้อยโอกาส 6) ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน 7) การป้องกันปัญหายาเสพติดในชุมชน 8) การส่งเสริมการประกอบอาชีพ และ 9) การขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพเขตทุ่งครุ และการถอดบทเรียนการพัฒนาและขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพเขตทุ่งครุ ประกอบด้วย 6 ประเด็น ได้แก่ 1) กระบวนการสำคัญในการพัฒนาธรรมนูญสุขภาพ 2) ปัจจัยสนับสนุนทั่วไปที่ส่งผลให้ธรรมนูญสุขภาพเกิดความสำเร็จ 3) การพัฒนาธรรมนูญสุขภาพในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคอุบัติใหม่ 4) กระบวนการ ช่องทาง และกลไกในการขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพให้ประสบความสำเร็จในเชิงประจักษ์ 5) ประโยชน์ของการทำธรรมนูญสุขภาพ และ 6) นวัตกรรมกระบวนการใหม่ทางสังคมที่ได้รับ