การศึกษาการทำแผนธุรกิจสำหรับสอนออนไลน์ผ่าน วีทูบเบอร์ (VTuber)

บทคัดย่อ

การศึกษาการจัดทำแผนธุรกิจสำหรับสอนออนไลน์ผ่านวีทูบเบอร์ (VTuber) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาถึงจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการทำวีทูบเบอร์ในปัจจุบัน 2) เปรียบเทียบข้อมูลพฤติกรรมการติดตามวีทูบเบอร์ และปัจจัยที่ส่งผลต่อการติดตามวีทูบเบอร์ และ 3) จัดทำแผนธุรกิจ
การสอนออนไลน์ผ่านวีทูบเบอร์ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) การเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นการเลือกแบบเฉพาะเจาะจงจากผู้จัดการวีทูบเบอร์และตัววีทูบเบอร์ และการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณได้ทำการเก็บข้อมูลจากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่ติดตามวีทูบเบอร์จำนวน 400 ราย คำนวณกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตร Taro Yamane สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทำการวิเคราะห์ข้อมูลเปรียบเทียบปัจจัยที่มีผลต่อการติดตามวีทูบเบอร์ระหว่างลักษณะข้อมูลทั่วไป และพฤติกรรมการติดตามของผู้ตอบแบบสอบถาม โดยใช้สถิติ ได้แก่ Independent – sample t-test วิเคราะห์ความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ย 2 กลุ่ม และ F-test (one-way ANOVA) วิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียวหากพบความแตกต่างจะทำการทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่โดยใช้วิธีของ Fisher’s Least Significant Difference (LSD) ผลการวิจัยพบว่า 1) จุดแข็งคือมีความเป็นส่วนตัว (Privacy) สูงเนื่องจากปิดบังตัวจริงในการทำเนื้อหา (Content) สามารถทำแบรนด์ดิ้ง (Branding) ได้ง่าย จุดอ่อนคือการทำงานในโลกความจริงยุ่งยากกว่ากระบวนการสร้างตัวละครที่ใช้เวลาทำให้ต้นทุนแพงขึ้น โอกาสคือ การงดจัดกิจกรรมภายนอกทำให้เป็นโอกาสของวีทูบเบอร์ และเทคโนโลยีในการจับความเคลื่อนไหวสามารถเข้าถึงได้ง่ายขึ้น อุปสรรค-เศรษฐกิจหดตัวส่งผลให้คนใช้จ่ายเงินน้อยลง และวีทูบเบอร์ถือว่ายังอยู่ในวงแคบ 2) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการติดตามในระดับมากที่สุด คือ คุยสนุก ในขณะที่ เพศ อายุ รายได้ต่อเดือน ระดับการศึกษา และอาชีพที่แตกต่างกันส่งผลกับการติดตามวีทูบเบอร์ที่ไม่แตกต่างกันที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 3) แผนธุรกิจดิจิทัลแพลตฟอร์มในรูปแบบของ Market Place โดยดิจิทัลแพลตฟอร์มนี้จะมีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่สำคัญคือ 1. ผู้ที่อยากเป็นวีทูบเบอร์ 2. นักวาด นักดนตรี และนักทำโมเดล 3. ผู้ติดตามวีทูบเบอร์ รูปแบบธุรกิจนี้จะเป็นอีกช่องทางหนึ่งในการจำหน่ายเพลง และดนตรีประกอบที่ประพันธ์ขึ้นเพื่อเป็นอีกช่องทางรายได้สำหรับนักดนตรี ในขณะที่นักวาดการ์ตูนสามารถลงผลงานให้ผู้ที่สนใจเป็นวีทูบเบอร์หน้าใหม่เข้ามาเลือกตัวละครเพื่อนำไปใช้ นอกจากนี้ จะมีการสอนออนไลน์ในรูปแบของเนื้อหาพิเศษ (Exclusive Content) ในวิชาต่าง ๆ ที่วีทูบเบอร์ถนัดรวมไปถึงการสอนดนตรีที่มีผู้ตอบแบบสอบถามให้ความสนใจถึงร้อยละ 88.1 นักดนตรีรวมถึงบุคคลที่มีความสามารถด้านดนตรีสามารถร้อง-บรรเลงดนตรีทำเพลงคัฟเวอร์หรือสามารถทำเนื้อหาเกี่ยวกับดนตรีด้านอื่นโดยใช้แพลตฟอร์มนี้ภายใต้อวตารของตัวการ์ตูน แก้ปัญหาเรื่องความไม่มั่นใจในบุคลิกหน้าตาทำเป็นอาชีพเสริมได้