การเปรียบเทียบกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว ระหว่างกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านน้ำเชี่ยว จังหวัดตราดและ ชุมชนท่องเที่ยวหนองบัว จังหวัดจันทบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านน้ำเชี่ยว  จังหวัดตราด (2) เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนท่องเที่ยวหนองบัว จังหวัดจันทบุรี และ (3) เพื่อเปรียบเทียบกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนระหว่างกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านน้ำเชี่ยว  จังหวัดตราด  และชุมชนท่องเที่ยวหนองบัว จังหวัดจันทบุรี  การดำเนินงานวิจัยกำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบแบบเจาะจงจากเครื่องมือและวิธีการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพประกอบด้วย การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม  การระดมความคิดเห็นและการสนทนากลุ่ม  ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านน้ำเชี่ยว  จังหวัดตราด  พัฒนาผลิตภัณฑ์ “ข้าวเกรียบหอยปากเป็ด” ตามแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์แบบ 5Cs โมเดล ได้แก่ ข้อตกลงร่วมกัน  ความร่วมมือกัน  ผลิตภัณฑ์ชุมชน  การสื่อสารและการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง  ส่วนผลิตภัณฑ์น้ำพริก “แซ่บ” เป็นผลผลิตจากชุมชนท่องเที่ยวหนองบัวถูกพัฒนาตามแนวทาง 3Ds โมเดล ได้แก่ การเข้าถึงปัญหา  การออกแบบและการพัฒนา  การเปรียบเทียบกระบวนการที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนประกอบด้วยกิจกรรมที่สำคัญคือการมีส่วนร่วม  การสื่อสารและการเข้าถึงเทคโนโลยี  ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าทั้ง 2 ชุมชนมีทิศทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์แตกต่างกันตามบริบทของแต่ละชุมชน