ถอดบทเรียนห่วงโซ่คุณค่าระบบการผลิตข้าวนาแปลงใหญ่โนนกระสัง ตำบลกระเบื้องใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อถอดบทเรียนห่วงโซ่คุณค่าของระบบการผลิตข้าวนาแปลงใหญ่โนนกระสัง ตำบลกระเบื้องใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ ผู้บริหาร คณะกรรมการ และสมาชิกกลุ่มนาแปลงใหญ่โนนกระสัง ตำบลกระเบื้องใหญ่ อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา จำนวน 10 คน ที่เข้าร่วมโครงการนาแปลงใหญ่มาตั้งแต่เริ่มต้น และมีศักยภาพในการบริหารจัดการที่ดีเหมาะกับการนำมาถอดบทเรียนเพื่อเป็นต้นแบบให้กับกลุ่มแปลงใหญ่อื่น ๆ ได้ เก็บรวบรวมข้อมูล โดยการสนทนากลุ่ม การประชุมระดมสมอง และการจัดเวทีคืนข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์สรุปอุปนัย การตรวจสอบคุณภาพของข้อมูลด้วยการตรวจสอบสามเส้าด้านข้อมูล ด้านผู้วิจัย และด้านวิธีรวบรวมข้อมูล ผลการวิจัยพบว่าห่วงโซ่คุณค่านาแปลงใหญ่ประกอบด้วยกิจกรรมหลัก 5 กิจกรรม ได้แก่ โลจิสติกส์ขาเข้า การปฏิบัติการ โลจิสติกส์ขาออก การตลาดและการขาย และการบริการ กิจกรรมสนับสนุน 4 กิจกรรม ได้แก่ โครงสร้างพื้นฐาน การบริหารทรัพยากรมนุษย์ การพัฒนาผลิตภัณฑ์และเทคโนโลยี และการจัดซื้อจัดหา คุณค่าที่สำคัญของการรวมกลุ่มผลิตข้าวแบบนาแปลงใหญ่ คือ การลดต้นทุน การเพิ่มผลผลิต การพัฒนาคุณภาพของผลผลิต การเชื่อมโยงตลาด การบริหารจัดการกลุ่ม และการได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู้ ปัจจัยแห่งความสำเร็จของกลุ่มนาแปลงใหญ่ คือ การมีส่วนร่วมของสมาชิกทุกฝ่ายในการร่วมกันคิด วางแผน ปฏิบัติการ ติดตาม ประเมินผล และรับผลประโยชน์ร่วมกัน