ปัจจัยทางจิตสังคมที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ของชาวบ้านตำบลคูหาใต้ จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ เป็นการศึกษาความสัมพันธ์เปรียบเทียบ ที่มีกรอบแนวคิดพื้นฐานมาจากทฤษฎีรูปแบบปฏิสัมพันธ์นิยม และทฤษฎีทางด้านจิตวิทยาทั้งในประเทศและต่างประเทศ มีจุดมุ่งหมายคือเพื่อแสวงหาว่าปัจจัยใดที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและแสวงหากลุ่มชาวบ้านที่มีส่วนร่วมน้อยในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมโดยกลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา คือ ชาวบ้านตำบลคูหาใต้ในเขตพื้นที่อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลาที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป รวม 400 คน จากการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นกำหนดโควตา เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามและทำการวิเคราะห์ข้อมูลในกลุ่มรวม และ 12 กลุ่มย่อย ที่แบ่งตามลักษณะทางชีวสังคมของกลุ่มตัวอย่าง ด้วยสถิติวิเคราะห์แบบถดถอยพหุคูณ และการวิเคราะห์ความแปรปรวน 3 ทาง ผลการวิจัยพบว่า เมื่อนำคะแนนพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมมาทำการวิเคราะห์ถดถอยแบบพหุคูณที่ใช้ตัวแปรลักษณะสถานการณ์ จิตลักษณะเดิม และจิตลักษณะตามสถานการณ์ เป็นตัวทำนายสามารถทำนายในกลุ่มรวมได้ 47.1% โดยมีลำดับตัวทำนายที่สำคัญคือ การเห็นแบบอย่างจากคนรอบข้าง การสนับสนุนทางสังคมจาภาครัฐ ทัศนคติที่ดีต่อการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และความเชื่ออำนาจในตน ตามลำดับ ทั้งนี้เมื่อทำการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบสามทางเพื่อแสวงหากลุ่มชาวบ้านที่มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมน้อย พบว่า กลุ่มชาวบ้านที่มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมน้อย คือ กลุ่มชาวบ้านที่ไม่เข้าร่วมกิจกรรม ซึ่งผลการวิจัยนี้สามารถเป็นข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติให้การหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในด้านพัฒนาชุมชนนำไปใช้เพื่อเป็นการยกระดับด้านการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และคุณภาพชีวิตในความเป้นอยู่ของชาวบ้านในพื้นที่ รวมทั้งเป็นการต่อยอดพื้นฐานการวิจัยการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในอนาคต