คุณธรรมสำหรับเด็กปฐมวัยที่ปรากฏในนิทานเรื่องป๋องแป๋ง
คำสำคัญ:
คุณธรรม, นิทานสำหรับเด็กปฐมวัย, ป๋องแป๋งบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณธรรมสำหรับเด็กปฐมวัยที่ปรากฏในนิทานเด็กเรื่องป๋องแป๋ง โดยผู้วิจัยได้ศึกษาคุณธรรมตามกรอบแนวคิดของสมศรีพิศุทธิ์ ไกรอภัยวงษ์และคณะ ที่ได้แบ่งคุณธรรมสำหรับเด็กปฐมวัยไว้ 8 ด้าน โดยศึกษาจากหนังสือนิทานสำหรับเด็กปฐมวัยเรื่องป๋องแป๋งที่อยู่ในห้องสมุดของมหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม จำนวน 29 เล่ม คัดเลือกจากชุดนิทานสำหรับเด็กปฐมวัยขายดีในช่วงปี พ.ศ. 2561 - 2565 ผลการศึกษาพบว่า มีคุณธรรมปรากฏอยู่ในนิทานสำหรับเด็กปฐมวัยเรื่องป๋องแป๋งครบ 8 ด้าน เรียงลำดับได้ดังนี้ (1) คุณธรรมด้านความมีวินัย จำนวน 17 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 22.97 (2) การมีจิตอาสา จำนวน 16 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 21.62 (3) ความกตัญญู จำนวน 14 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 18.91 (4) การประหยัดและออม จำนวน 10 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 13.51 (5) ความซื่อสัตย์สุจริต จำนวน 6 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 8.10 (6) ความมีมารยาท จำนวน 4 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 5.40 (7) ความพอเพียง จำนวน 4 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 5.40 และ (8) ความเมตตากรุณา จำนวน 3 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 4.05 จากผลการศึกษาจะเห็นได้ว่าหนังสือนิทานเด็กปฐมวัยเรื่องป๋องแป๋ง ได้มีการสอดแทรกคุณธรรมเพื่อปลูกฝังคุณธรรมให้แก่เด็ก ๆ ด้วยการได้จดจำ และนำความรู้ในเรื่องของคุณธรรมไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าการปลูกฝังคุณธรรมให้แก่เด็กปฐมวัยนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากช่วงปฐมวัยเป็นช่วงที่เด็กกำลังจดจำและมีพัฒนาการในด้านต่าง ๆ เพื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ การปลูกฝังคุณธรรมให้แก่เด็กในช่วงวัยนี้ จึงใช้วิธีการสื่อสารผ่านการเล่านิทานหรือสื่อการสอนเพื่อเป็นการปลูกฝังให้เด็กได้รู้จักและเข้าใจถึงคุณธรรม และนำไปประยุกต์ใช้ในการดำรงชีวิตหรือพัฒนาตนเองให้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพและสามารถอยู่ร่วมกับคนในสังคมได้อย่างมีความสุข
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
กุลยา ตันติผลาชีวะ. (2541). การเล่านิทาน. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ).
เกริก ยุ้นพันธ์. (2547). การเล่านิทาน. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
กาญจนา บุญเรือง. (2542). การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมมโนทัศนด้านเศรษฐกิจพอพียงของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาประถมศึกษา, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
เฉลียง ปานพรหมมาศ. (2561). การส่งเสริมด้านคุณธรรม เรื่องการประหยัดอดออม.
สุพรรณบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต วิทยา เขตสุพรรณบุรี.
ชนิพรรณ จาติเสถียร, กันตวรรณ มีสมสาร และ อภิรดี ไชยกาล. (2560). วิกฤตปฐมวัย และแนวทางแก้ไข. กรุงเทพฯ: พลัสเพลส.
ชาญชัย อินทรประวัติ. (2547). การพัฒนาคุณภาพชีวิต. นครราชสีมา: เอเชียสาสน์.
ธีริศรา บุญรุ่ง. (2549). คู่มือพัฒนาความเมตตากรุณาของเด็กปฐมวัย. (สารนิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาจิตวิทยาการแนะแนว, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร).
เบญญาภา หลวงราช. (2560). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความมีวินัยในตนเองของนักเรียนโรงเรียนขยาย โอกาสทางการศึกษาจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาพัฒนศึกษา, มหาวิทยาลัยศิลปากร).
เปรมฤดี คฤหเดช. (2540). การพัฒนาชุดการฝึกอบรมเชิงประสบการณ์เพื่อพัฒนาการทำงานเป็นทีมสำหรับนักศึกษาพยาบาล. (วิทยานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต, สาขาการอุดมศึกษา, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร).
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ภัทราลักษณ์ ปัญญาเมือง. (2563). การวิเคราะห์คุณค่าของวรรณกรรมประเภทนิทานสำหรับเด็กปฐมวัยที่ได้รับรางวัลจากคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาภาษาไทย, มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่).
ภูริณัฐ เบ็ญจขันธิ์. (2564). การพัฒนาแบบวัดพัฒนาการทางจิตสังคมตามแนวคิดอีริคสันในกลุ่มวัยรุ่นไทย. (วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาจิตวิทยาพัฒนาการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ).
ยสินทร กลิ่นจำปา. (2567). คุยเรื่องหนังสือเด็กกับศรีสมร โซเฟร หรือ “สองขา” ผู้ร่วมก่อตั้งวาดหวังหนังสือ. สืบค้นจาก https://shorturl.asia/1IOqS
รุ่งฤทัย จตุรภุชพรพงศ์. (2555). ปัจจัยที่ส่งเสริมการแสดงมารยาทไทยของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย อำเภอพุทธมณฑลจังหวัดนครปฐม. (วิทยานิพนธ์ปริญญา ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาจิตวิทยาชุมชน, มหาวิทยาลัยศิลปากร).
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุคส์พับลิเคชั่น.
วราภรณ์ ปานทอง. (2548). ผลของการเล่านิทานคติธรรมประกอบการเล่นบทบาทสมมุติที่มีต่อพฤติกรรม ทางด้านสังคมของเด็กปฐมวัย. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต,สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร).
วาโร เพ็งสวัสดิ์. (2542). การวิเคราะห์งานวิจัยทางการศึกษาปฐมวัย. สกลนคร : สถาบันราชภัฏสกลนคร.
สมศรีพิศุทธิ์ ไกรอภัยวงษ์, นวมินทร์ ประชานันท์ และ โกวิท วัชรินทรางกูร. (2564). รูปแบบการมีส่วนร่วมในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมสำหรับเด็กปฐมวัยในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมบุรีรัมย์. วารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 27(2), 317-335.
สมศักดิ์ ปริปุรณะ. (2542). นิทาน ความสำคัญและประโยชน์. ราชบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง.
สิริมา ภิญโญอนันตพงษ์. (2558). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมครูเพื่อส่งเสริมพัฒนาการทางอารมณ์และสังคมของเด็กปฐมวัย. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ, 16(1)77-78.
สุธาศินี ศิริกิจ. (2563). การพัฒนาคุณธรรมด้านความซื่อสัตย์สุจริต ของนักเรียนโรงเรียนเวียงสะอาดพิทยาคม ตำบลเวียงสะอาด อำเภอพยัคภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตร์มหาบัณฑิต, สาขาวิชาการสอนสังคมศึกษา, มหาวิทยาลัย
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย).
สุมามาลย์ พงษ์ไพบูลย์. (2542). คติชนวิทยา. กรุงเทพฯ : ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สถาบันราชภัฏพระนคร.
สุเมธ ตันติเวชกุล. (2543). การดำเนินชีวิตในระบบเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ. วารสารข้าราชการ, 45(2), 1-6.
สองขา. (2561ก). ป๋องแป๋งรักแม่ครับ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2561ข). ป๋องแป๋งตัวลาย. กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2561ค). นายช่างป๋องแป๋ง (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2561ง). ป๋องแป๋งทำงานบ้าน (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2563ก). ป๋องแป๋งแย่งของ (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2563ข). ขยะของป๋องแป๋ง. กรุงเทพฯ : พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2563ค). ป๋องแป๋งช่วยลูกเต่า. กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2563ง). ป๋องแป๋งทำปุ๋ย. กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
_______. (2563จ). ป๋องแป๋งรักโลก. กรุงเทพฯ: พาส เอ็ดดูเคชั่น.
อิงอร รอดน้อย. (2551). พฤติกรรมการแสดงมารยาทไทยที่พึงประสงค์ของเด็กปฐมวัยโดยการจัดกิจกรรมการเล่านิทานประกอบการฝึกปฏิบัติจริง. (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโวฒ).
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
บทความหรือข้อคิดใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารอักษราพิบูลที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการ หรือ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
