ผลของการจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ตามทฤษฎีการพัฒนาความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ของไพรี-ไคเรนร่วมกับกลวิธีการคิดเชิงภาพที่มีต่อความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา

ผู้แต่ง

  • พลธรา ไทยน้อย -

คำสำคัญ:

ทฤษฎีการพัฒนาความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ของไพรี-ไคเรน, กลวิธีการคิดเชิงภาพ, ความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาผลของการจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ตามทฤษฎีการพัฒนาความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ของไพรี-ไคเรนร่วมกับกลวิธีการคิดเชิงภาพที่มีต่อความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา โดยเปรียบเทียบความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนหลังจัดการเรียนการสอนเทียบกับเกณฑ์ร้อยละ 70 และเปรียบเทียบความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนก่อนและหลังจัดการเรียนการสอน และ (2) เพื่อศึกษาพัฒนาการของความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนในช่วงก่อน ระหว่าง และหลังจากที่ได้รับการจัดการเรียนการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ตามทฤษฎีการพัฒนาความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ของไพรี-  ไคเรนร่วมกับกลวิธีการคิดเชิงภาพ กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 38 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือ แผนการจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ตามทฤษฎีการพัฒนาความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ของไพรี-ไคเรนร่วมกับกลวิธีการคิดเชิงภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ (1) แบบวัดความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ฉบับก่อนการทดลอง และหลังการทดลอง (2) แบบสัมภาษณ์ความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ (3) แบบสังเกตพฤติกรรมความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ และ (4) ใบกิจกรรม วิเคราะห์ข้อมูลโดยค่าเฉลี่ยเลขคณิต ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า (1) ความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนหลังการจัดการเรียนการสอนไม่ถึงเกณฑ์ร้อยละ 70 ของคะแนนเต็มอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (2) ระดับความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนหลังการจัดการเรียนการสอนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (3) พัฒนาการของความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนเปลี่ยนแปลงในทิศทางที่ดีขึ้นตามลำดับในทุกองค์ประกอบของความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ทั้ง 3 ด้าน

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551.

กระทรวงศึกษาธิการ.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้

คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551.

กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา. (2567). หนังสือรายวิชาคณิตศาสตร์

เพิ่มเติม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 2. กรุงเทพ: โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา.

กมลกานต์ ศรีธิ และคณะ. (2561). การวิจัยปฏิบัติการเพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็น

ฐานที่ส่งเสริมการรู้เรื่องคณิตศาสตร์ เรื่อง ภาคตัดกรวย ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4.

วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์. 13 (37), 105-118.

จิรวัฒน์ ตัณทานนท์. (2564). ผลการใช้รูปแบบการสอนที่เน้นกระบวนการแอบสแตรกชันร่วมกับ

กลวิธีการเรียนรู้เชิงภาพที่มีต่อความรู้ทางคณิตศาสตร์และความสามารถในการคิดวิเคราะห์

ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต),

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ชรินรัตน์ ด้วงธรรม และวนินทร พูนไพบูลย์พิพัฒน์. (2564). การพัฒนาความฉลาดรู้ด้านคณิตศาสตร์

ด้วยการจัดการเรียนรู้ออนไลน์ตามกระบวนการคิดให้เป็นคณิตศาสตร์เรื่อง ความน่าจะเป็น

ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วารสารร้อยแก่นสารมหาวิทยาลัยนเรศวร, 7(11), 372-

ชาญวิทย์ เศรษฐพานิชผล. (2561). การศึกษาเรื่องการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้วิธีสอน

ของไพรีและไคเรน เรื่องระบบจำนวนจริง. (วิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน), โรงเรียนศรีอยุธยาใน

พระอุปถัมภ์ฯ, สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 1, สำนักงานคณะกรรมการ

การศึกษาขั้นพื้นฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ.

ณัฐดนัย โสทะ. (2563). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวคิดการศึกษาคณิตศาสตร์ที่เชื่อมโยง

กับชีวิตจริงเพื่อส่งเสริมการรู้เรื่องคณิตศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5.

(สารนิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต), มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ปริญญา ชมนก. (2565). การส่งเสริมความฉลาดรู้ด้านคณิตศาสตร์ด้วยกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้

ปัญหาทรัพยากรน้ำจังหวัดสุโขทัยเป็นฐาน เรื่อง สมการเชิงเส้นตัวแปรเดียวของนักเรียนชั้น

มัธยมศึกษาปีที่ 1. (สารนิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต), มหาวิทยาลัยนเรศวร.

มะลิวรรณ งามยิ่ง. (2563). การพัฒนาหลักสูตรความฉลาดรู้ด้านคณิตศาสตร์สำหรับนักเรียนระดับ

ประถมศึกษา. (ปริญญานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต), มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

รุ่งทิวา บุญมาโตน และคณะ. (2560). การพัฒนาการรู้เรื่องคณิตศาสตร์ เรื่อง ความน่าจะเป็นของ

นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ด้วยการจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน. วารสารวิทยบริการ

มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 29(2), 51-61.

ศูนย์ดำเนินงาน PISA แห่งชาติ, สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2564). ผลการ

ประเมิน PISA 2018 การอ่าน คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์. สถาบันส่งเสริมการสอน

วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

ศูนย์ดำเนินงาน PISA แห่งชาติ, สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2566). ผลการ

ประเมิน PISA 2022 : บทสรุปผู้บริหาร. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2563). สรุปผลการทดสอบความถนัดทางคณิตศาสตร์

(PAT1) ปีการศึกษา 2563. สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ.

สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2564). สรุปผลการทดสอบความถนัดทางคณิตศาสตร์

(PAT 1) ปีการศึกษา 2564. สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2561). คู่มือครูรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1. กรุงเทพ: สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

สุณิสา สุมิรัตนะ. (2555). การพัฒนากระบวนการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมการรู้คณิตศาสตร์ของ

นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โดยใช้แนวคิดการศึกษาคณิตศาสตร์ที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริง

และกระบวนการแก้ปัญหา DAPIC. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต),

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุธิดา นานช้า. (2549). ผลของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ที่มี

ต่อมโนทัศน์และความคงทนในการเรียนคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จังหวัด

ตรัง. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อัมพร ม้าคะนอง. (2553). ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์: การพัฒนาเพื่อพัฒนาการ.

กรุงเทพฯ: ศูนย์ตำราและเอกสารทางวิชาการ คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อลิสรา ชมชื่น. (2550). การพัฒนากระบวนการเรียนการสอนโดยการบูรณาการทฤษฎีการพัฒนา

ความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ การสื่อสาร และการให้เหตุผล เพื่อเสริมสร้างสมรรถภาพทาง

คณิตศาสตร์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต),

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อาภรณ์ ฟักแก้วและคณะ. (2561). การเปรียบเทียบความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์

ระหว่างการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีของไพรีและไคเรนกับการจัดการเรียนรู้ตามขั้นตอนการ

แก้โจทย์ปัญหาของโพลยาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. คณะวิทยาศาสตร์และ

เทคโนโลยี, วิทยาเขตปัตตานี.

Al-Khatib, Mohammed Ahmad (2017). The Impact of Using Pirie and Kieren Model for

Mathematical Understanding in Reasoning and Reducing the Cognitive Burden

of Seventh Grade Students in Jordan, Faculty of Educational Sciences,

Hashemite University, Jordan.

Aulia Nurutami, Riradi, Sri Subanti. (2018). The Analysis of Students’ Mathematical

Literacy Based on Mathematical Ability, Universitas Sebelas Maret, Indonesia.

Berenson, S., Cavey, L., Clark, M., & Staley, K. (2001). Adapting Pirie and Kieren's model

of mathematical understanding to teacher preparation. Paper presented at

the 25th Annual Meeting of the International Group for the Psychology of

Mathematics Education, Utrecht, NL.

Campos Teri. (2018). Using Visual Thinking Strategies to Improve Mathematics

Instruction, Dissertation, University of Missouri, Kansas City.

Droujkova, M. (2005). Roles of Metaphor in the Growth of Mathematical

Understanding. Unpublished Doctoral Dissertation, North Carolina State

University, Raleigh.

Faeeza Abd Al-Qadir Al chalabi, Rafah Riyadh Khazaal Al-saadi. (2019). The Effect Of

Using Pirie And Kieran’s Model To Acquire Concepts At The First Year

Intermediate Female Students In Mathematics. University of Mustansiriya,

Venezuela.

Farhan, Satianingsih, & YUSTITIA. (2021). Problem Based Learning On Literacy

Mathematics : Experimental Study in Elementary School. Journal of Medives,

Journal of Mathematics Education IKIP Veteran Semarang, v.5, n.1, p.118-

, jan.2021.

Firdaus, Wahyudin, & Herman. (2017). Improving primary students’ mathematical

literacy through problem based learning and direct instruction. Syarif

Hidayatullah State Islamic University Jakarta, Indonesia.

Maria A. Droujkova, Sarah B. Berenson, Kelli Slaten, Sue Tombes. (2005). A conceptual

framework for studying teacher preparation: the pirie-kieren model, collective

understanding, and metaphor. Proceedings of the 29th Conference of the

International Group for the Psychology of Mathematics Education, Vol. 2, pp.289-

Mizban, Zahra Muz’al. (2017). Effect of Karen Model on Achievement and

Development of Levels of Mathematics Understanding among First Grade

Intermediate Students, (Master Thesis), Mustansiriya University, College of

Education, Baghdad, Iraq.

Pirie, S. and Kieren, T. (1994). Beyond Metaphor: Formalizing in Mathematical

Understanding within Constructivist Environments. For the Learning of

Mathematics, 14 (1), 3943

Pirie, S.E.B.& Kieren T.E. (1989). A recursive theory of mathematical understanding. For

the Learning of Mathematics, 9(3),7-11.

Xiangquan Yao. (2020). Characterizing Learners’ Growth of Geometric Understanding

in Dynamic Geometry Environments : a Perspective of the Pirie–Kieren Theory,

Department of Curriculum and Instruction, Pennsylvania State, Digital

Experiences in Mathematics Education 6: 293–319.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

25-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ไทยน้อย พ. (2025). ผลของการจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ตามทฤษฎีการพัฒนาความเข้าใจทางคณิตศาสตร์ของไพรี-ไคเรนร่วมกับกลวิธีการคิดเชิงภาพที่มีต่อความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สหศาสตร์: วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 25(1), 52–66. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/sahasart/article/view/279465

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย