การลดความเหลื่อมล้ำในสังคมด้วยหลักพุทธจริยศาสตร์ของประชาชนจังหวัดขอนแก่น

Main Article Content

คมกฤษ แสนกุล
สุวิน ทองปั้น
จรัส ลีกา
ณัฐพนธ์ เบ้าคำ

บทคัดย่อ


บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาความเหลื่อมล้ำของประชาชนจังหวัดขอนแก่น 2. ศึกษาหลักพุทธจริยศาสตร์ที่ใช้ลดความเหลื่อมล้ำในสังคม และ 3. ศึกษาการลดความเหลื่อมล้ำในสังคมด้วยหลักพุทธจริยศาสตร์ ของประชาชนจังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและแบบสนทนากลุ่ม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ นักวิชาการด้านสังคม เจ้าหน้าที่รัฐ และประชาชนทั่วไป รวม 30 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี 
ผลการวิจัยพบว่า
1. ความเหลื่อมล้ำในจังหวัดขอนแก่นแบ่งออกเป็น 3 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านคุณภาพชีวิต ซึ่งรวมถึงการเข้าถึงบริการสาธารณสุข การขนส่ง และความปลอดภัย 2) ด้านเศรษฐกิจ เช่น ความยากจนและการเข้าถึงแหล่งทุน 3) ด้านการศึกษา เช่น โอกาสทางการศึกษาและอุปกรณ์การเรียน 
2. หลักพุทธจริยศาสตร์ที่สามารถนำมาใช้เพื่อลดความเหลื่อมล้ำ ได้แก่ ธรรมโลกบาล (หิริและโอตตัปปะ) พรหมวิหาร 4 (เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา) และสังคหวัตถุ 4 (ทาน ปิยวาจา อัตถจริยา สมานัตตา) 
3. การลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมด้วยหลักพุทธจริยธรรมของชาวจังหวัดขอนแก่น ประกอบด้วยการนำ ธรรมโลกบาล พรหมวิหารธรรม และสังคหวัตถุธรรม มาใช้ในการฝึกฝนและปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมแก่ประชาชนในระดับปัจเจก เพื่อมุ่งลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมใน 3 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านคุณภาพชีวิต ครอบคลุมการเข้าถึงสถานพยาบาล การบริการจากบุคลากรทางการแพทย์ การบริการด้านความรู้ ระบบขนส่งสาธารณะ ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และการจัดสรรงบประมาณ 2) ด้านเศรษฐกิจครอบคลุมปัญหาความยากจน การเข้าถึงแหล่งทุน และการเข้าถึงสวัสดิการของภาครัฐ 3) ด้านการศึกษาครอบคลุมการเข้าถึงทรัพยากรทางการศึกษา โอกาสทางการศึกษา และอุปกรณ์ทางการศึกษา

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
แสนกุล ค. ., ทองปั้น ส., ลีกา จ. ., & เบ้าคำ ณ. . (2025). การลดความเหลื่อมล้ำในสังคมด้วยหลักพุทธจริยศาสตร์ของประชาชนจังหวัดขอนแก่น. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 12(3), 589–602. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jg-mcukk/article/view/282887
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560–2564). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

พระครูปริยัติรัตนานุยุต, และ อุทัย สติมั่น. (2560). พุทธธรรมกับการลดความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 2(1), 1–15.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2546). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาอำนาจ พุทฺธิเมธี. (ม.ป.ป.). นวโกวาท ฉบับชาวพุทธ. กรุงเทพฯ: เลี่ยงเชียง จงเจริญ.

ภูกิจ ทัพประดิษฐ์. (2558). ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงคุณภาพการบริการ: กรณีศึกษาโรงพยาบาลมะเร็ง จังหวัดชลบุรี (วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา.

มงคล เทียนประเทืองชัย. (2557). แนวคิดเรื่องความยุติธรรมทางสังคมในพุทธปรัชญาเถรวาท. วารสารมนุษยศาสตร์, 21(2), 167–182.

มงคล เทียนประเทืองชัย. (2557). แนวคิดเรื่องความยุติธรรมทางสังคมในพุทธปรัชญาเถรวาท. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระไตรปิฎก. (2542). อภิธรรมปิฎก เล่มที่ 37 หน้า 547–593 (อภิ.ก. 37/547/593). กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระไตรปิฎก. (2542). สังยุตตนิกาย เล่มที่ 16 หน้า 2–4 (สํ.นิ. 16/2/4). กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระไตรปิฎก. (2542). ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค เล่มที่ 11 หน้า 313–206 (ที.ปา. 11/313/206). กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.