การวิเคราะห์หลักพุทธจริยศาสตร์ในพิธีกรรมงานอวมงคลของตำบลดอนนางหงส์ อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

บทความการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักพุทธจริยศาสตร์ในพิธีกรรมงานอวมงคล 2) ศึกษาหลักพุทธจริยศาสตร์ในพิธีกรรมงานอวมงคลของตำบลดอนนางหงส์ อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม 3) วิเคราะห์หลักพุทธจริยศาสตร์ในพิธีกรรมงานอวมงคลของตำบลดอนนางหงส์ อำเภอธาตุพนมจังหวัดนครพนม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาข้อมูลจากปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 
มีผู้ให้ข้อมูล จำนวน 20 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี
 
ผลการวิจัยพบว่า 
1. พุทธจริยศาสตร์ที่เป็นหลักจริยธรรมเพื่อให้มนุษย์ประพฤติตามมีขั้นพื้นฐาน คือ ศีล เพื่อสร้างหลักมนุษยธรรมแก่สังคมที่ไม่เบียดเบียนทางกายวาจา ขั้นกลางฝึกการมีสติเพื่อทำใจให้เกิดสมาธิด้วยการปฏิบัติตามกุศลกรรมบถ ขั้นสูงเป็นการพัฒนาปัญญา มีหลักการสำคัญเพื่อการเข้าถึงอุดมคติของชีวิต คือการไม่ทำความชั่ว กระทำความดี การทำจิตใจให้บริสุทธิ์ 
2. พิธีกรรมงานอวมงคลมีขั้นตอนปฏิบัติตามความเชื่อท้องถิ่น และกฎหมายบ้านเมือง เช่น การแจ้งการตาย การปฏิบัติต่อผู้ตาย ซึ่งมี 30 ขั้นตอนโดยเริ่มจากอาบน้ำศพจนถึงการเก็บอัฐิซึ่งทุก
ขั้นตอนได้แฝงหลักพุทธจริยศาสตร์เอาไว้ เช่น ไตรสิกขา กรรม อสุภกรรมฐาน มรณานุสติ และไตรลักษณ์ที่สามารถนำไปพัฒนาตนเองได้   
3. ผลการวิเคราะห์ 1) พุทธจริยศาสตร์ 3 ระดับ คือ ศีล เป็นหลักมนุษยธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันในสังคม สมาธิ การฝึกจิตให้มีสติอยู่กับปัจจุบัน ปัญญา พิจารณาถึงความตายตามกฎไตรลักษณ์ 
2) กรรมการทำด้วยเจตนา เป็นกุศลกรรม นำไปสุคติ อกุศลกรรม นำไปทุคติ 3) อสุภกรรมฐาน ทำให้เราละกามราคะได้ 4) มรณานุสติ ทำให้รู้ว่าความตายเป็นกระบวนสุดท้ายของชีวิตที่ไม่สามารหลีกเลี่ยงได้ 5) ไตรลักษณ์ ทำให้เรารู้ถึงอาการของสรรพสิ่งที่เป็นไปเหมือนกัน การปฏิบัติตนตามหลักพุทธจริยศาสตร์ดังกล่าวนี้จะทำให้ชีวิตบรรลุถึงความดีสูงสุด