การวิเคราะห์ปรัชญางานศพของชนเผ่าภูไท บ้านดงเหนือ ตำบลเหล่าใหญ่ อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปรัชญางานศพของชนเผ่าภูไท 2) ศึกษาปรัชญา
งานศพของชนเผ่าภูไท บ้านดงเหนือ ตำบลเหล่า ใหญ่ อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ และ 3) วิเคราะห์ปรัชญางานศพของชนเผ่าภูไท บ้านดงเหนือ ตำบลเหล่าใหญ่ อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 27 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี
ผลการวิจัยพบว่า
1) ปรัชญางานศพของชนเผ่าภูไทเป็นปรัชญาธรรมในพระพุทธศาสนาที่แฝงอยู่ในพิธีกรรมงานศพเพื่อให้แง่คิดว่าความตายเป็นสิ่งสุดท้ายของชีวิต ไม่มีใครหนีพ้นได้ และชนเผ่าภูไทได้มีขั้นตอนการจัดพิธีกรรมงานศพอย่างดีถือว่า เป็นการให้เกียรติ และการไว้อาลัยแก่ผู้ตาย

2) พิธีกรรมงานศพของชนเผ่าภูไท บ้านดงเหนือ แฝงไปด้วยคติความเชื่อที่เคยปฏิบัติสืบทอด
กันมาซึ่งสอดคล้องกับหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อต้องการให้บุคคลรุ่นหลังได้ข้อคิดแล้วนำไปถ่ายทอดเพื่อเป็นแนวปฏิบัติที่ดี
3) แนวคิดทางปรัชญาที่แฝงอยู่ในพิธีกรรมงานศพ ดังนี้ 1) พุทธจริยศาสตร์ที่ปรากฏในงานศพได้แก่ การอาบน้ำศพ การบวชหน้าศพ การทำบุญอุทิศให้ผู้ตาย 2) ญาณวิทยาที่ปรากฏในงานศพ ได้แก่ การใช้สัญญาณบอกข่าว การปิดตา ปิดปากศพ การสวดมาติกา และ 3) อภิปรัชญาที่ปรากฏในงานศพ ได้แก่ การเอาเงินใส่ปากศพ การสวดพระอภิธรรม การเก็บอัฐิ เป็นต้น แนวคิดทางปรัชญาดังกล่าวนี้
จะมีอยู่ในพิธีกรรมงานศพของชนเผ่าภูไท บ้านดงเหนือทุกขั้นตอน