การวิเคราะห์บทอ่านในหนังสือเรียนภาษาไทย “วิวิธภาษา” ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์บทอ่านในหนังสือเรียนภาษาไทย “วิวิธภาษา” ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ในด้านรูปแบบ จุดมุ่งหมาย และคุณค่าของบทอ่าน และ 2) วิเคราะห์ความสอดคล้องของบทอ่านในหนังสือเรียนภาษาไทย “วิวิธภาษา” ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 โดยการวิเคราะห์ตัวบท (Content Analysis) จากหนังสือเรียนภาษาไทย “วิวิธภาษา” ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ทั้งหมด 3 เล่ม จำนวน 42 เรื่อง
ผลการวิจัยพบว่า
1. การวิเคราะห์บทอ่านในหนังสือเรียนภาษาไทย “วิวิธภาษา” ระดับชั้นมัธยม ศึกษาตอนต้น ปรากฏผล ดังนี้ 1) รูปแบบการนำเสนอบทอ่านมีการนำเสนอแบบร้อยแก้วมากที่สุด 2) จุดมุ่งหมายในการนำเสนอบทอ่านมีการนำเสนอจุดมุ่งหมายเพื่อให้ความรู้ในสาขาวิชาต่าง ๆ มากที่สุด และ 3) คุณค่าที่ปรากฏในบทอ่าน พบคุณค่าในด้านการส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์มากที่สุด
2. ความสอดคล้องของบทอ่านตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 พบว่า เนื้อหาของบทอ่านมีความสอดคล้องกับหลักสูตรซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่จะทำให้ผู้เรียนบรรลุผลตามเป้าหมายของหลักสูตร ประกอบด้วย 3 ส่วน ดังนี้ 1) ด้านความรู้ เป็นเนื้อหาที่ให้ความรู้ในด้านต่าง ๆ เป็นประเด็นสำคัญ 2) ด้านทักษะกระบวนการ เป็นเนื้อหาสร้างพื้นฐานให้ผู้เรียนได้พัฒนาการคิด ส่งเสริมให้คิดอย่างเป็นลำดับขั้นตามความยากง่ายของระดับชั้น และ 3) ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เป็นเนื้อหาสร้างการเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข ในฐานะเป็นพลเมืองไทยและพลเมืองโลก เมื่อพิจารณาถึงสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนตามหลักสูตร พบว่า บทอ่านนั้นทำให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะทางการเรียนรู้ที่สำคัญ ได้แก่ ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต และความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ขจีนุช ดาโอภา และไพโรจน์ เติมเตชาติพงศ์. (2563). การวิเคราะห์หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 7(2), 102-118.
จิรัสชยาณ์ ปกรณ์คุณารักษ์. (2557). คุณลักษณะอันพึงประสงค์ที่ปรากฏในหนังสือเรียนวรรณคดีวิจักษ์ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลป ศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์.
ชลธิรา สัตยาวัฒนา. (2563). “ภาษาพาที” แบบเรียนภาษาไทยชุด “ภาษาเพื่อชีวิต” ในมุมมองของศาสตราจารย์พิเศษ ดร.ชลธิรา สัตยาวัฒนา. สืบค้นเมื่อ วันที่ 2 มกราคม 2564, จาก https://shorturl.asia/Z1vXW
ชุติมา สัจจานันท์ และคณะ. (2543). การพัฒนาเกณฑ์การประเมินค่าวรรณกรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันภาษาไทย.
ธนัชชนม์ ธนาธิป-ปริพัฒน์. (2563). ถึงเวลาเปลี่ยน ไทยทอดทิ้ง “แบบเรียน” นานเกินไปหรือยัง?. สืบค้นเมื่อ วันที่ 2 มกราคม 2564, จากhttps://news. thaipbs.or.th/content/294741
นงค์คราญ อุโฆษกิจ. (2540). การวิเคราะห์รูปแบบการเรียบเรียงความคิดที่ปรากฏในบทอ่านในหนังสือเรียนภาษาไทยชุดทักษสัมพันธ์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสอนภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ปราณี ปราบริปู, ปรัชญา ใจภักดี, พรทิพย์ รักชาติ, และจงกล เก็ตมะยูร. (2560). แนวทางการสร้างหนังสือเรียนและหนังสืออ่านเพิ่มเติม. วารสารศึกษา ศาสตร์ มสธ., 10(2), 346-363.
ปราโมทย์ สกุลรักความสุข. (2562). บทอ่านในหนังสือเรียนภาษาไทยกับการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน. วารสารรามคำแหง ฉบับมนุษศาสตร์, 38(1), 43-60.
รังรอง เจียมวิจักษณ์. (2561). การศึกษาหนังสือเรียนภาษาไทย ภาษาพาที: ความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ที่ 1 การเสริมสร้างและพัฒนาศักยภาพทุนมนุษย์ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสอง. วารสารศิลปศาสตร์, 18(2), 26-54.
ราตรี เพรียวพานิช. (2557). การวิเคราะห์หนังสือเรียนวิชาภาษาไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
รุ่งฤดี ภูชมศรี. (2542). วิเคราะห์บทอ่านในหนังสือเรียนภาษาไทย หลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2533) ในฐานะวรรณกรรมสำหรับเด็ก. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขา วิชาภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
วรกมล สีหานาวี และมณฑา ชุ่มสุคนธ์. (2563). การวิเคราะห์หนังสือเรียนภาษาไทยระดับประถมศึกษาตอนปลาย. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 7(3), 134-147.
วัชรพล วิบูลยศริน. (2561). วิธีวิทยาการจัดการเรียนรู้ภาษาไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วัลยา สีบำรุงสาสน์. (2546). วิเคราะห์ร้อยกรองจากหนังสือเรียนภาษาไทยของกรมวิชาการกระทรวงศึกษาธิการตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. สารนิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ศิริรัตน์ วงศ์สุวรรณ. (2526). ความคิดเห็นของครู นักเรียน และผู้บริหาร เกี่ยวกับหนังสือเรียนภาษาไทย ชุดทักษพัฒนาเล่มหนึ่ง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่สี่. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชามัธยมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทย วิวิธภาษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพ มหานคร: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทย วิวิธภาษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพ มหานคร: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทย วิวิธภาษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพ มหานคร: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2551). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551. กรุงเทพกรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สุปราณี พนารัตน์. (2542). การวิเคราะห์วรรณกรรมที่ปรากฏในหนังสือเรียนภาษาไทย ชุดวรรณสารวิจักษณ์ เล่ม 3 และเล่ม 4 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการสอนภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.