ANALYSIS OF BUN KHAO SAK IN BUDDHIST ETHICS OF BAN KHOK LAO COMMUNITY, BA YAO SUB-DISTRICT, WANG SAM MO DISTRICT UDON THANI PROVINCE
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประเพณีบุญข้าวสากของชุมชนชาวอีสานในบริบท
ของชุมชนบ้านโคกเล้า ตำบลบะยาว อำเภอวังสามหมอ จังหวัดอุดรธานี 2) ศึกษาทฤษฎีทางพุทธจริยศาสตร์ในประเพณีบุญข้าวสาก และ 3) วิเคราะห์บุญข้าวสากในเชิงพุทธจริยศาสตร์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก มีผู้ให้ข้อมูลจำนวน 21 รูป/คน แล้วนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เชิงพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี
ผลการวิจัยพบว่า
1. แนวคิดเกี่ยวกับประเพณีบุญข้าวสากมีแนวคิดประเด็นสำคัญอยู่ 2 แนวคิด คือ 1) เปรตพลี หมายถึง การทำบุญอุทิศแก่ญาติผู้ล่วงลับ 2) กตัญญูกตเวที หมายถึง การรู้จักบุญคุณคนอื่นแล้วตอบแทนบุญคุณ
2. แนวคิดทฤษฎีทางพุทธจริยศาสตร์ ที่เป็นสิ่งที่มีความเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตอยู่ของมนุษย์หรือคนในสังคม เพื่อการตอบคำถามเชิงเหตุผลต่อคำถามหรือปัญหาที่ว่า บาปบุญมีจริงหรือไม่ เหตุและบทสรุปของการกระทำเป็นเช่นไร โดยใช้ทฤษฎีทางพุทธจริยศาสตร์ทั้ง 3 ระดับ มาเป็นเกณฑ์ตัดสิน ดี-ชั่ว ได้คำตอบแต่ละระดับ ดังนี้ 1) เป็นการไม่ทำบาป 2) เป็นการทำกุศลให้ถึงพร้อม 3) เป็นการทำจิตของตนให้บริสุทธิ์
3. การวิเคราะห์ประเพณีบุญข้าวสากในเชิงพุทธจริยศาสตร์ ทำให้บุคคลนั้นได้รับประโยชน์สุข 2 ด้าน คือ 1) อัตหิตประโยชน์ สุขเพื่อตน ซึ่งเป็นการสร้างประโยชน์สุขเฉพาะตนเอง ได้แก่ การทำความดี การสั่งสมคุณงามความดีไว้เพื่อจะได้รับผลในชีวิตหลังความตายจะไปเกิดในภพภูมิที่ดีหรือสุคติภูมิ,
2) ปรหิตประโยชน์สุขเพื่อผู้อื่น ซึ่งเป็นการสร้างประโยชน์สุขให้แก่บุคคลอื่น ซึ่งการสร้างความสุขเพื่อผู้อื่น เช่น การช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
Article Details
References
กระทรวงธรรมการ. (2408). ฮีตสิบสองและคลองสิบสี่. เวียงจันทร์.
คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2537). พจนานุกรมภาษาถิ่นภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
จำนง ทองประเสริฐ. (2540). บ่อเกิดลัทธิประเพณีอินเดีย เล่ม 1. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: ราชบัณฑิตยาสถาน.
ปรีชา พิณทอง. (2528). ไขภาษิตโบราณอีสาน. อุบลราชธานี: โรงพิมพ์ศิริธรรม. ประเพณีโบราณไทอีสาน.
พระครูใบฎีกาเฉลิมพล อริยวโส (คำเชื้อ). (2554). การศึกษาวิเคราะห์ปุพพเปตพลีที่ปรากฏในคัมภีร์ใบลาน ล้านนากรณีศึกษาคัมภีร์เปตตพลีฉบับวัดหลวงราชสัณฐาน. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.