การพัฒนาตัวชี้วัดพฤฒพลังวิถีพุทธของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียณราชการ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ  1) เพื่อพัฒนาตัวชี้วัดพฤฒพลังวิถีพุทธของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียนราชการ และ 2) เพื่อเสนอแนวทางการเสริมสร้างพฤฒพลังวิถีพุทธของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียนราชการ การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ  รวบรวมข้อมูลจาก เอกสารตำราทางวิชาการ งานวิจัย และบทความ ที่เกี่ยวข้องกับการสร้างตัววัด โดยใช้กรอบการนำเสนอขององค์กรอนามัยโลก คือ การมีสุขภาพดี มีความรู้สึกเป็นสุขความสมดุล ความเป็นองค์รวมของ 4 มิติ คือ กาย จิต สังคม และปัญญา

ผลการวิจัยพบว่า ตัวชี้วัดพฤฒพลังตามองค์ประกอบ3 ด้านที่สังเคราะห์ได้ มีดังนี้ องค์ประกอบที่ 1 ด้านสุขภาวะของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียณอายุราชการ คือ 1) การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ 2) การเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ 3) ความปลอดภัยทางกายภาพ และ 4) สุขภาพจิตที่ดี องค์ประกอบที่ 2 ด้านการมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียณอายุราชการ คือ 1) การทำกิจกรรมอาสาสมัคร 2) การดูแลบุตรหลานในครัวเรือน 3) การดูแลผู้สูงอายุในครัวเรือน และ 4) การมีส่วนร่วมทางการเมือง และ องค์ประกอบที่ 3 ด้านความมั่นคงของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียณอายุราชการ คือ 1) การมีงานทำหลังเกษียณอายุราชการ 2) การมีรายได้หลังเกษียณอายุราชการ 3) การมีที่พักอาศัยที่มั่นคง และ 4) การเรียนรู้ตลอดชีวิตการพัฒนาตัวชี้วัดพฤฒพลังวิถีพุทธของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียนราชการ ผลการวิจัยพบว่า การสร้างตัวชี้วัดพฤฒพลังวิถีพุทธเพื่อพัฒนาพฤฒพลังของผู้สูงอายุกลุ่มผู้เกษียณอายุราชการนั้นใช้หลักธรรมหมวด อายุสสธรรม 5 มาประกอบกับตัวชี้วัดพฤฒพลังที่สังเคราะห์ได้ ซึ่งหลักธรรมหมวดอายุสสธรรม 5 มีองค์ประกอบย่อย 5 ข้อคือ 1) สัปปายการี  2) สัปปายมัตตัญญู 3) ปริณตโภชี  4) กาลจารี  และ 5) พรหมจารี เป็นหลักปฏิบัติเชิงพุทธ เพื่อการสร้างวิถีการดำเนินชีวิตให้มีความสอดคล้องกับความจำเป็นพื้นฐานของชีวิตโดยเฉพาะผู้สูงอายุ ในทุกกิจกรรมของชีวิตประจำวัน มีสุขภาพร่างกายดีสามารถดูแลตนเอง พึ่งตนเองได้ตามสมควร ยอมรับสภาพความเป็นจริงของชีวิต เป็นการดับทุกข์ทางกายและทางจิตใจในช่วงเวลาที่เหลืออยู่น้อย ก่อให้เกิดความสุข อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ตามปกติไม่เกิดปัญหาใดๆ