แนวคิดการป้องกันการถูกหลอกลวงทางสื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุตามหลักพระพุทธศาสนา

ผู้แต่ง

  • พระอารักษ์ ญาณธมฺโม สัมปยุคโคตร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์ลำพูน
  • พระมหาอินทร์วงค์ อิสฺสภาณี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์ลำพูน
  • จันทรัสม์ ตาปูลิง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์ลำพูน

คำสำคัญ:

การหลอกลวง, สื่อออนไลน์, หลักพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

ปัจจุบันผู้สูงอายุมีการใช้เทคโนโลยีและสื่อออนไลน์เพิ่มขึ้นเพื่อการสื่อสารและเข้าถึงข้อมูล อย่างไรก็ตาม การขาดทักษะด้านเทคโนโลยีและความสามารถในการตรวจสอบข้อมูลทำให้พวกเขาตกเป็นเป้าหมายของการหลอกลวงออนไลน์ เช่น การฉ้อโกงทางการเงิน ส่งผลกระทบต่อด้านเศรษฐกิจ จิตใจ และความสัมพันธ์ในครอบครัวของผู้สูงอายุ ทั้งนี้ปัจจัยที่ทำให้ผู้สูงอายุมีความเสี่ยง ได้แก่ 1) การขาดความรู้ด้านเทคโนโลยี 2) การไว้วางใจผู้อื่นจากค่านิยมทางวัฒนธรรม 3) การขาดกลไกสนับสนุนจากครอบครัวและชุมชน และ 4) การขาดความเข้าใจเกี่ยวกับภัยคุกคามทางไซเบอร์ สำหรับการป้องกันการถูกหลอกลวงทางสื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุตามหลักพระพุทธศาสนา ได้แก่  การประยุกต์ใช้หลักพุทธศาสนา เช่น โยนิโสมนสิการ (การคิดโดยแยบคาย) และไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) ทั้งนี้การใช้หลักพุทธศาสนาควบคู่กับมาตรการป้องกันเชิงเทคโนโลยีสามารถช่วยลดความเสี่ยงจากการหลอกลวงทางออนไลน์ในกลุ่มผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

เจษฎา อิสเหาะ. (2563). ทักษะการป้องกันภัยออนไลน์ของผู้สูงอายุในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์

วิชาการ.

ณัฐชยา รัตนศรีสุข. (2562). การพัฒนาความสามารถในการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุ. วารสารการสื่อสารและ

การประชาสัมพันธ์. 15(1), 24-30.

ทศพล ปานะมาศ. (2562). การประยุกต์ใช้หลักโยนิโสมนสิการในการคิดวิเคราะห์. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ทิพย์วรรณ ทองน้อย. (2562). การรู้เท่าทันสื่อออนไลน์และผลกระทบต่อผู้สูงอายุ. วารสารสังคมศาสตร์.

(2), 60-68.

ปาริชาติ วงศ์สวัสดิ์. (2561). แนวทางการเสริมสร้างทักษะการคิดวิเคราะห์ของผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ:

สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พรทิพย์ ช่วยเพล. (2562). การเฝ้าระวังการถูกหลอกลวงผ่านสื่อออนไลน์ในกลุ่มผู้สูงอายุ. วารสารวิจัยทาง

สังคม. 12(3), 28-35.

พระมหาอินทร์วงค์ อิสสภาณี. (2567). พุทธนวัตกรรมการป้องกันการถูกหลอกลวงทางสื่อออนไลน์ของ

ผู้สูงอายุในจังหวัดลำพูนด้วยโยนิโสมนสิการ. ลำพูน: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

วิทยาลัยสงฆ์ลำพูน.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2548). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์พุทธธรรม.

พระราชธรรมนิเทศ (ระแบบ วานิช). (2550). หลักการคิดเชิงพุทธและการป้องกันภัยออนไลน์. นนทบุรี:

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

รุ่งรัตน์ ทองดี. (2560). การเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อสำหรับผู้สูงอายุ. วารสารนิเทศศาสตร์. 8(4), 37-

วิจิตร ยอดคำ. (2564). ผู้สูงอายุกับการใช้สื่อออนไลน์ในยุคเทคโนโลยี. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิทยาการ.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-09

รูปแบบการอ้างอิง

สัมปยุคโคตร พ. . ญ. ., อิสฺสภาณี พ. ., & ตาปูลิง จ. (2025). แนวคิดการป้องกันการถูกหลอกลวงทางสื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุตามหลักพระพุทธศาสนา. วารสารชัยภูมิปริทรรศน์, 2568(1), 125–138. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jcr/article/view/274039