ความสัมพันธ์ระหว่างอนุปุพพิกถากับอริยสัจ 4

บทคัดย่อ

บทความวิชาการมีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาคำสอนเรื่องอนุปุพพิกถา 2) เพื่อศึกษาคำสอนอริยสัจ 4 3) เพื่อทำให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างอนุปุพพิกถากับอริยสัจ 4

ผลการศึกษาพบว่า คำสอนในพระพุทธศาสนา มุ่งสอนยกระดับจิตของผู้ปฏิบัติให้พัฒนาขึ้นตามลำดับจนถึงความสิ้นทุกข์ในที่สุด โดยสอนจากสิ่งที่ง่ายไปสู่สิ่งที่ยาก จากรูปธรรมไปสู่นามธรรม คำสอนเช่นนี้ท่านเรียกว่า “อนุปุพพิกถา คือ คำสอนที่แสดงไปตามลำดับ” ไม่ข้ามขั้น ไม่ตัดลัดให้ขาดความ คำสอนเช่นนี้ ย่อมฟอกจิตของผู้ฟังให้สูงขึ้นตามลำดับ หลักธรรมคำสอนนี้ โดยมุ่งเน้นเรื่องความเสียสละเพื่อให้ละความตระหนี่ละความเห็นแก่ตัว ทำให้เข้าถึงความสุขอันพึงจะได้จะมีจะเป็น มิใช่เพียงเพื่อการทำมาหากินให้ชีวิตร่ำรวยมีความสุขแค่ในปัจจุบันชาติเท่านั้น ยังชี้ให้เห็นโทษของความสุขอันเกิดอันเกิดจากกิเลส คือ ราคะ โทสะ โมหะ  อันจะทำมาซึ่งความทุกข์ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า ชี้ให้เห็นว่าความสุขอันไม่เจือปนความทุกข์ก็มี และแนะนำแนวทางการเดินออกจากเวียนว่ายตายเกิด ต้องมองไปถึงเป้าหมายที่จะพ้นทุกข์ที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนไว้ การเข้าถึงหลักคำสอนธรรมที่สำคัญที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นสิ่งที่สำคัญมากโดยเฉพาะหลักธรรมที่เรียกว่า อริยสัจ หรือเรียกว่าจตุราริยสัจก็ได้  ความจริงอันประเสริฐ อันนำบุคคลให้เข้าถึงความเป็นอริยะด้วยอันเป็นพื้นฐาน เข้าถึงการดับทุกข์ที่ไม่กลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป คือ สามารถขจัดกิเลสอาสวะไปสู่ พระนิพพานซึ่งเป็นเป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา