ทุนทางสังคมกับการพัฒนาโครงการหนึ่งหมู่บ้านหนึ่งผลิตภัณฑ์ (One Village One Product: OVOP)

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ถึงการนำทุนทางสังคมที่มีอยู่ในชุมชนมาพัฒนาโครงการหนึ่งหมู่บ้านหนึ่งผลิตภัณฑ์ (One Village One Product: OVOP) งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ประกอบไปด้วยการรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) ควบคู่ไปกับการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง แล้วนำมาวิเคราะห์ด้วยแนวคิดทุนทางสังคม (Social Capital) ผลการวิจัยพบว่า ความสำเร็จในการโครงการหนึ่งหมู่บ้านหนึ่งผลิตภัณฑ์ (One Village One Product: OVOP) เกิดมาจากการนำทุนทางสังคมต่างๆ ที่มีภายในชุมชนมาพัฒนาโครงการ OVOP ภายใต้องค์ประกอบของแนวคิดทุนทางสังคมดังต่อไปนี้ ความไว้วางใจ (Trust) ภายใต้โครงการ OVOP เกิดมาจากพื้นฐานของการทำงานเป็นกลุ่ม การรวมตัวเป็นกลุ่มต่างๆ อาทิ สหกรณ์ และกลุมประชาสังคมรูปแบบต่างๆ หรือกล่าวได้ว่าโครงการ OVOP มีกลไกเชิงสถาบันในการดำเนินการและแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในกลุ่มอย่างเข้มแข็ง บรรทัดฐาน (Norms) ภายใต้โครงการ OVOP เกิดมาจากการเกื้อกูลระหว่างกันและกันของคนภายในชุมชน มีกฎเกณฑ์อันเข้มงวด มีการแบ่งหน้าที่กันอย่างชัดเจน ตลอดจนมีกลไกเชิงสถาบันเพื่อธำรงรักษาบรรทัดฐานที่มีเอาไว้ ในส่วนของเครือข่าย (Networks) ภายใต้โครงการ OVOP เกิดมาจากเครือข่ายที่คนภายในชุมชนร่วมกันสร้างขึ้นมาอย่างเป็นธรรมชาติ ด้วยการเชื่อมโยงกันผ่านกลุ่มต่างๆ ที่มีภายในและภายนอกกลุ่มและชุมชน