คำอ้างถึงสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ใช้ในคำประพันธ์ประกอบ การแสดงชุดเทิดพระเกียรติ การประกวดดนตรีพื้นบ้าน วงโปงลาง กรมพลศึกษา พ.ศ. 2566

บทคัดย่อ

การแสดงชุดเทิดพระเกียรติ ในการประกวดดนตรีพื้นบ้านวงโปงลาง
ชิงถ้วยพระราชทานฯ ซึ่งจัดโดยกรมพลศึกษาเป็นชุดการแสดงจากวงโปงลางสถาบันต่าง ๆ ที่รังสรรค์ชุดการแสดงเพื่อเทิดพระเกียรติและแสดงความจงรักภักดี โดยปรากฏการใช้คำเพื่ออ้างถึงสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ซึ่งผสานเข้ากับดนตรี การฟ้อนรำและการแสดงออกทางวัฒนธรรมอีสาน       

            งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบ โครงสร้าง และลักษณะ
การใช้คำอ้างถึงสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี
พันปีหลวง ที่ใช้ในคำประพันธ์ประกอบการแสดงชุดเทิดพระเกียรติ การประกวดดนตรีพื้นบ้านวงโปงลาง และเพื่อศึกษาความคิด ความเชื่อ และค่านิยมที่สะท้อนผ่านคำอ้างถึงสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ โดยประยุกต์ใช้กรอบแนวคิดและทฤษฎีของ Halliday & Hasan ผลการศึกษาพบว่ารูปแบบ โครงสร้าง และลักษณะ
คำอ้างถึงสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ปรากฏลักษณะโครงสร้างของคำอ้างถึงจำนวน 4 ลักษณะ ประกอบด้วย 1) ลักษณะการอ้างถึงแบบโครงสร้างเดี่ยว 2) ลักษณะการอ้างถึงแบบโครงสร้าง 2 ส่วน 3) ลักษณะการอ้างถึงแบบโครงสร้าง 3 ส่วน
และ 4) ลักษณะการอ้างถึงแบบโครงสร้าง 4 ส่วน ขึ้นไป คำอ้างถึงที่พบในงานวิจัยสะท้อนให้เห็นความคิด ความเชื่อ และค่านิยมต่าง ๆ ได้แก่ 1) ทรงเป็นศูนย์รวมใจของประชาชน 2) ทรงเป็นผู้มีบุญญาธิการสูง และ 3) ทรงเป็นผู้นำความเป็นสิริมงคล
สู่บ้านเมือง