นาฏยศิลป์สร้างสรรค์ ชุด มูลมังบั้งไฟเอ้

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาขั้นตอนในการตกแต่งบั้งไฟเอ้ และสร้างสรรค์การแสดงนาฏยศิลป์พื้นบ้านอีสานชุด มูลมังบั้งไฟเอ้ โดยมีขอบเขตในการศึกษากรรมวิธีในการทำบั้งไฟเอ้ของจังหวัดยโสธร โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ได้แก่ การศึกษาภาคสนาม ศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ การสังเกต และการมีส่วนร่วมในการทำบั้งไฟเอ้ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยมีดังนี้

1. บั้งไฟเอ้เป็นเอกลักษณ์หนึ่งในงานประเพณีบุญบั้งไฟ ซึ่งนิยมนำมาร่วมในขบวนเซิ้งบั้งไฟเพื่อทำการแห่ประกอบขบวนบั้งไฟเอ้มีการประดับตกแต่งอย่างสวยงามตามแบบฉบับของชาวยโสธร ซึ่งตัวบั้งไฟเอ้ประกอบไปด้วย เลาบั้งไฟ หางบั้งไฟ และลูกบั้งไฟ โดยทำจากไม้ไผ่ทั้งหมดบั้งไฟเอ้นั้นมีการตกแต่งลวดลายด้วยกระดาษดังโกทองโดยนิยมใช้ลวดลายศิลปะไทย โดยขั้นตอนในการทำบั้งไฟเอ้ของจังหวัดยโสธร แบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ (1) การเตรียมการก่อนการตกแต่ง (2) ระหว่างการตกแต่ง (3) หลังจากการตกแต่ง

2. การแสดงสร้างสรรค์ ผู้วิจัยได้นำขั้นตอนในการทำบั้งไฟเอ้ในงานประเพณีบุญบั้งไฟของจังหวัดยโสธร มาสร้างสรรค์เป็นการแสดงในรูปแบบนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสาน โดยแบ่งการแสดงออกเป็น 2 ช่วง คือ เริ่มต้นด้วยขั้นตอนในการทำและการตกแต่งบั้งไฟเอ้ จบลงด้วยขบวนแห่บั้งไฟเอ้ ทั้งนี้รูปแบบการแสดงนำเสนอในลักษณะการแสดงนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสาน โดยผู้วิจัยได้การคัดเลือกผู้แสดง ออกแบบดนตรี เครื่องแต่งกาย อุปกรณ์ประกอบการแสดง การจัดแสง การออกแบบแถว และออกแบบท่ารำให้สื่อถึงและสอดคล้องกับบริบทของประเพณีบุญบั้งไฟของชาวจังหวัดยโสธร