“ศีลธรรม” ในทัศนะของท่านพุทธทาสภิกขุ

บทคัดย่อ

บทความนี้ประสงค์ที่จะแสดงให้เห็นทัศนะเรื่องศีลธรรมของท่านพุทธทาสภิกขุ ผ่านการตั้งคำถาม    ใน ๔ ประเด็น ดังนี้ ๑. ศีลธรรมคืออะไร ๒. ศีลธรรมขาดหายไปได้อย่างไร ๓. ศีลธรรมกลับมาได้ด้วยวิธีการใด และ ๔. ศีลธรรมกลับมาแล้วจะเกิดอะไรขึ้น โดยนำทัศนะของท่านพุทธทาสภิกขุที่ได้นำเสนอความคิดเห็นในประเด็นเหล่านี้ไว้ในผลงานต่าง ๆ ของท่านมาเป็นคำตอบ ผลการศึกษาพบว่า ๑. สิ่งที่เรียกว่าศีลธรรม มีความ  เกี่ยวเนื่องกับภาวะปกติ ที่ใดมีศีลธรรมที่นั่นมีภาวะปกติ ๒. การขาดศีลธรรมมีสาเหตุเบื้องต้นมาจากความเห็นแก่ตัวของปัจเจกบุคคลซึ่งจะขยายเป็นปัญหาทางสังคมในที่สุด ๓. การดึงศีลธรรมกลับมาต้องเริ่มต้นที่การบังคับตนเองและเพิ่มเติมให้การศึกษามีจุดมุ่งหมายที่การดับทุกข์ และ ๔. เมื่อศีลธรรมกลับมาจะเกิดสันติสุข ในส่วนบุคคล และเกิดสันติภาพในส่วนสังคม