การพัฒนารูปแบบเยาวชนจิตอาสาด้วยสื่อสร้างสรรค์ตามแนวพุทธจิตวิทยา การพัฒนารูปแบบเยาวชนจิตอาสาด้วยสื่อสร้างสรรค์ตามแนวพุทธจิตวิทยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อเสนอผลพัฒนาและประเมินผลการใช้รูปแบบเยาวชนจิตอาสาด้วยสื่อสร้างสรรค์ตามแนวพุทธจิตวิทยา เป็นการศึกษาวิจัยแบบผสานวิธีแบบเชิงทดลอง ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญด้านพระพุทธศาสนา ด้านจิตวิทยา ด้านจิตอาสาและด้านสื่อสร้างสรรค์ จำนวน ๑๗ รูป/คน กลุ่มตัวอย่าง คือ เยาวชนชั้น ม. ๒-๓ ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา จำนวน ๓๐ คน เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมิน สมุดบันทึก การสังเกตแบบมีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-test และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลวิจัยพบว่า ๑. คุณลักษณะของจิตอาสาปลูกฝังและส่งเสริมได้โดยบูรณาการหลักไตรสิกขา สังควัตถุ ๔ และโยนิโสมนสิการ ประกอบด้วย ๑) การสร้างรูปแบบผ่านช่องทางออนไลน์ ๒) แนวทางในการสร้างกิจกรรมและการพัฒนาเยาวชนให้รู้จักคิดแบบมององค์รวมและกิจกรรมจิตสำนึกสาธารณะ ๒. ผลการพัฒนารูปแบบผ่านกระบวนการ ประกอบด้วยขั้นที่ ๑ แนวคิดทฤษฎีพื้นฐาน ขั้นที่ ๒ การสร้างรูปแบบ ๒ ระยะ ได้แก่ ระยะจัดอบรมกิจกรรม ๒ วัน และ ระยะโครงการจิตอาสาสื่อสร้างสรรค์ในชุมชน ๓๐ วัน ผลของกระบวนการพัฒนามี ๖ ขั้น ได้แก่ ๑) การเป็นกัลยาณมิตรดี ๒) การรับรู้ความสามารถของตน ๓) ด้านความเป็นจิตอาสา ๔) การรู้เท่าทันใจ รู้เท่าทันสื่อ ๕) การเสริมสร้างทักษะบนโลกโซเซียล และ ๖) การสร้างเครือข่ายจิตสำนึกดีเพื่อชุมชน ๓. ผลประเมินการใช้รูปแบบ พบว่า รูปแบบมีความเหมาะสมทั้งในภาพรวมและรายด้าน กลุ่มเยาวชนมีพฤติกรรมจิตอาสาตามแนวพุทธจิตวิทยาก่อนและหลังการเข้าร่วมกิจกรรมมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .๐๑
คำสำคัญ: จิตอาสา, เยาวชน, สื่อสร้างสรรค์, พุทธจิตวิทยา
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้เป็นความคิดเห็นส่วนผู้แต่ง กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป
References
บรรณานุกรม
หนังสือ
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต), พัฒนาการแบบองค์รวมของเด็กไทย, กรุงเทพมหานคร
ธรรมสภาและสถาบันบันลือธรรม, ๒๕๔๖.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม, พิมพ์
ครั้งที่ ๓๘, .กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์, ๒๕๕๙.
สมโภชน์ เอี่ยมสุภาษิต, ทฤษฎีและเทคนิคการปรับพฤติกรรม, พิมพ์ครั้งที่ ๘, กรุงเทพมหานคร
สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๖.
บทความ
กมลาศ ภูวชนาธิพงศ์ และคณะ, ค่านิยมและพฤติกรรมต้นแบบใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์ตาม
แนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการของสามเณร, วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร., ๕(๒),
(๒๕๖๐, พฤษภาคม-สิงหาคม).
กัณฑ์จรี แสวงการ, การศึกษากิจกรรมและจิตลักษณะที่ส่งผลต่อจิตสาธารณของนักศึกษา
มหาวิทยาลัยราชภัฏ เขตภาคใต้ตอนบน”, วารสารนาคบุตรปริทรรศน์ มหาวิทยาลัย
ราชภัฏนครศรีธรรมราช, ๑๐(ฉบับพิเศษ), (๒๕๖๑มิถุนายน-กันยายน).
จิณห์จุฑา ศุภมงคล และกมลาศ ภูวชนาธิพงศ์, การพัฒนาพฤติกรรมเชิงสร้างสรรค์สำหรับ
เยาวชนโดยใช้สื่อตามแนวพุทธจิตวิทยา, วารสาร มจร มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์, ๖(๑),
(๒๕๖๓, มกราคม – มิถุนายน).
พิชิต วิจิตรบุญยรักษ์, สื่อสังคมออนไลน์: สื่อแห่งอนาคต (Social Media: Future Media),
วารสารนักบริหาร, ๓๑(๔), (๒๕๕๔, ตุลาคม-ธันวาคม).
พิเชษฐ์ ศรีสุข, จิตสาธารณะ, คืนความยั่งยืนสู่มนุษยชาติ, วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์
มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์, ๒(๒), (๒๕๕๘, พฤษภาคม - สิงหาคม).
พิไลวรรณ บุญล้น, แรงจูงใจการทำงานจิตอาสาตามหลักพุทธจิตวิทยาของบุคคลหลากหลาย
อาชีพในสังคมไทย, วารสาร มจร มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์, ๗(๑), (๒๕๖๔, มกราคม
– มิถุนายน).
สายน้ำผึ้ง รัตนงาม, อุปถัมภ์ ชมภู, พุทธวิธีการรู้เท่าทันสื่อใหม่สำหรับเยาวชนเขต
กรุงเทพมหานคร, วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร., ๖(๒), (๒๕๖๑, เมษายน-
มิถุนายน).
รายงานการวิจัย
กมลาศ ภูวชาธิพงศ์ และขันทอง วัฒนะประดิษฐ์, การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างจิตสำนึกด้าน
คุณธรรมตามหลักพุทธจิตวิทยาสำหรับเยาวชน, รายงานวิจัย, คณะมนุษยศาสตร์,
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๖๑,
สื่ออิเล็กทรอนิกส์
สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, โครงการอาสาทำความดี,
[ออนไลน์] แหล่งที่มา: https://dcc.onde.go.th/single-post-project/8/โครงการอาสาทำความดี [๒๐ มีนาคม ๒๕๖๕].