นัยอคติในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในภาษาพาดหัวข่าว ของหนังสือพิมพ์ออนไลน์

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เรื่อง “นัยอคติในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในภาษาพาดหัวข่าวของหนังสือพิมพ์ออนไลน์” มีวัตถุประสงค์เพื่อ ๑) ศึกษาเรื่อง “อคติ” ในพระพุทธศาสนา ๒) ศึกษาลักษณะของภาษาพาดหัวข่าวในหนังสือพิมพ์ออนไลน์ ๓) วิเคราะห์นัยอคตินะรุทธศาสนาที่ปรากฏในภาษาพาดหัวข่าวของหนังสือพิมพ์ออนไลน์ โดยใช้แนวคิดเรื่อง “อคติ” ในพระพุทธศาสนาเป็นเกณฑ์ในการวิเคราะห์ข้อมูลจากภาษาพาดหัวข่าวของหนังสือพิมพ์ออนไลน์ ๔ ฉบับคือ ไทยรัฐ เดลินิวส์ มติชน และข่าวสด” (เก็บข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๒ – เดือนกรกฎาคม ๒๕๖๒)

ผลการวิจัยพบว่า ๑) อคติ ในพระพุทธศาสนา คือความลำเอียงอันประกอบด้วย ฉันทาคติ (ลำเอียงเพราะความรัก), โทสาคติ (ลำเอียงเพราะความไม่ชอบ ความเกลียดชัง), โมหาคติ (ลำเอียงเพราะความหลง ความเขลา) และ ภยาคติ (ลำเอียงเพราะความกลัว) พระพุทธศาสนามองเห็นว่า อคติ ๔ เป็นสิ่งจำเป็นทั้งในหมู่พระสงฆ์และฆราวาส การละอคติจะทำให้สังคมมั่นคง อยู่กันอย่างปกติสุข ๒) ภาษาพาดหัวข่าวในหนังสือพิมพ์ออนไลน์มีความหลากหลายทั้งในด้านการใช้คำ, ประโยค,สำนวน, และอุปลักษณ์ ๓) พบนัยอคติในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในภาษาพาดหัวข่าวของหนังสือพิมพ์ออนไลน์จำนวน ๔๐ ครั้ง, หนังสือพิมพ์ไทยรัฐออนไลน์มีจำนวนนัยอคติมากที่สุด คือ ๑๖ ครั้ง, หนังสือพิมพ์มติชนออนไลน์มีจำนวนนัยอคติน้อยที่สุด คือ ๖ ครั้ง, นัยอคติที่พบมากที่สุดในภาษาพาดหัวข่าวของหนังสือพิมพ์ออนไลน์ คือ “โทสาคติ” มีจำนวน ๑๖ ครั้ง และนัยอคติที่พบน้อยที่สุดในภาษาพาดหัวข่าวของหนังสือพิมพ์ออนไลน์ คือ “ภยาคติ” มีจำนวน ๓ ครั้ง