การศึกษาวิเคราะห์ชาดกในเชิงสหวิทยาการ

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง “การศึกษาชาดกในเชิงสหวิทยาการ” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณค่า ความสำคัญ พัฒนาการ ปรากฏการณ์ทางสังคม และศึกษาชาดกในเชิงสหวิทยาการ งานวิจัยนี้เป็นวิจัยเอกสาร  ได้พบว่า แต่เดิม ชาดกเป็นเรื่องเล่าในหมู่ชาวบ้าน การสอนด้วยการเล่าอดีตนิทานในวินัยปิฎกและสุตตันตปิฎกเป็นแบบอย่างการเล่าเรื่องในนิบาตชาดก ยุคต่อมาพระธรรมสังคาหกเถระะแต่งสรรเสริญพระพุทธเจ้า ดังปรากฎในสีหสูตร อังคุตตรนิกาย แล้วพัฒนาขึ้นในยุคศาตวาหนะ ปัจจุบันมี ๕๔๗ ชาดก บทบาทของพระพุทธเจ้าเป็นทั้งเทวดาเป็นทั้งมนุษย์ ชาดกเป็นแหล่งสำคัญที่ทำให้ทราบข้อมูลทั้งด้านมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ ชี้สภาพสังคม การเมืองการปกครอง ความเป็นอยู่  ความเชื่อประเพณี  วัฒนธรรม  อาชีพ  การติดต่อค้าขายในอินเดียและนอกอินเดีย ทั้งเป็นแหล่งความรู้ทางวรรณกรรม คติชนวิทยา อุดมคติ ภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์   ชาดกจึงเป็นสิ่งล้ำค่าที่ไม่อาจประเมินได้ มิใช่แค่ทางด้านศิลปะและวรรณกรรมเท่านั้น ยังเป็นจุดกำเนิดของประวัติศาสตร์อารยธรรมอีกด้วย