การจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมตามแนวทาง 7Rs: กรณีศึกษาวัดบางแพรกและชุมชน จังหวัดนนทบุรี
DOI:
https://doi.org/10.14456/jesm.2025.14คำสำคัญ:
การจัดการขยะแบบ 7Rs, การมีส่วนร่วมของชุมชน, จิตอาสาหมอสะอาดบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาแนวทางการจัดการขยะของวัดบางแพรกและชุมชนในละแวก เพื่อวิเคราะห์การมีส่วนร่วมของ วัด ชุมชน จิตอาสาหมอสะอาด และองค์การบริหารส่วนตำบลบางรักใหญ่ในการจัดการขยะ และเพื่อเสนอแนวทางจัดการขยะที่เหมาะสมตามกรอบการจัดการขยะแบบ 7Rs สำหรับวัดบางแพรกและชุมชน ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาและทบทวนเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสังเกต และการสัมภาษณ์เชิงลึก จากนั้นจึงวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีวิเคราะห์เนื้อหา วิเคราะห์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และวิเคราะห์ SWOT ผลการศึกษาพบว่า วัดบางแพรกได้ดำเนินการจัดการขยะของวัดและชุมชน ด้วยรูปแบบการทำบุญวิถีใหม่ และมีกลุ่มจิตอาสาหมอสะอาดซึ่งมีประสบการณ์ในการคัดแยกขยะ มาให้ความรู้แก่ชุมชนในการคัดแยกขยะและช่วยวัดคัดแยกขยะหน้างานจริง ตามแนวทางเฉพาะของหมอสะอาด ซึ่งแตกต่างจากวิธีเดิมโดยสิ้นเชิง การดำเนินงานของวัดและชุมชนได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วน และเป็นไปตามหลักการจัดการขยะ 7Rs หากแต่ควรสนับสนุนหลักการ Refuse (ปฏิเสธ) Reduce (ลดใช้) และ Repair (ซ่อมแซม) ให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น เพื่อเป็นต้นแบบการเรียนรู้แนวทางการจัดการขยะสำหรับชุมชนอื่น ๆ ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Arnstein, S. R. (1969). A Ladder of Citizen Participation. Journal of the American Institute of Planners, 35(4), 216–224. https://doi.org/10.1080/01944366908977225
Bang Rak Yai Subdistrict Administrative Organization. (2024). Local Development Plan (B.E. 2566–2570), Revised Version 2/2567. https://www.bangrakyai.go.th/project-detail?hd=59&id=8941
Ellen MacArthur Foundation. (2013). Towards Circular Economy. https://content.ellenmacarthurfoundation.org/m/50c85a620a58955/original/Towards-the-circular-economy-Vol-2.pdf
Freeman, R. E. (1984). Strategic management: A stakeholder approach. Pitman.
Greedisgoods. (2023). What is stakeholder analysis? How to analyze stakeholders. https://greedisgoods.com/stakeholder-analysis/
Green Network Thailand. (2024). 7R principles: A sustainable solution to waste management. https://www.greennetworkthailand.com/7r/
INN News Agency. (2025). “More Sa-ard” project at the Buddha Tooth Relic worship ceremony. https://www.innnews.co.th/news/criminal/news_840310/
Nonthaburi Provincial Office. (2018). Nonthaburi Province overview report. https://www.nonthaburi.go.th/Downloads/brief_nonthaburi.pdf
Office of the Prime Minister. (n.d.). Value of the land. https://www.opm.go.th/opmportal/index.asp?pageid=1559&parent=1559&directory=16355&pagename=content1
Pollution Control Department. (2024). Report on the situation of community solid waste disposal sites in Thailand, 2023. https://www.pcd.go.th/publication/31985/
Pollution Control Department. (2021). Handbook for reducing and separating household and office waste. https://www.pcd.go.th/wp-content/uploads/2021/09/pcdnew-2021-09-16_14-17-09_739673.pdf
Pollution Control Department. (2023). National waste management action plan, 2nd edition (2022–2027). https://www.pcd.go.th/publication/28745/
Thai PBS. (2024). "Garbage overflowing the city" Thais generate an average of 73,000 tons of waste per day. https://www.thaipbs.or.th/news/content/340722
The Gaia Movement USA. (n.d.). The 5 R’s: Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Repurpose. https://www.gaia-movement-usa.org/stories/the-5-rs-refuse-reduce-reuse-recycle-repurpose/
Vedantu. (2025). Air Pollution Control. https://www.vedantu.com/biology/air-pollution-control
