โครงสร้างนิเวศภูมิทัศน์พื้นที่เกษตรชานเมืองกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

กรุงเทพมหานครเป็นเมืองโตเดี่ยวที่มีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะพื้นที่เขตชานเมืองรอยต่อจังหวัดปริมณฑล จากพื้นที่เกษตรกรรมที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาที่อุดมสมบูรณ์ด้วยการเกษตร ถูกเปลี่ยนแปลงสภาพทางกายภาพและการใช้ประโยชน์ที่ดินให้เป็น “เมือง” ในรูปแบบการขยายตัวของเมืองแบบกระจัดกระจาย (Urban sprawl) มีผลทำให้พื้นที่สีเขียวและพื้นที่เกษตรลดลง การศึกษาโครงสร้างนิเวศภูมิทัศน์พื้นที่เกษตรชานเมืองกรุงเทพมหานคร จากการแปลภาพถ่ายดาวเทียม 2560 ร่วมกับการสำรวจพื้นที่ พบว่าพื้นที่เกษตรชานเมืองกรุงเทพมหานครในพื้นที่ศึกษา 8 พื้นที่ มีโครงสร้างรูปแบบเกษตร 7 รูปแบบ ได้แก่ นาข้าวเชิงเดี่ยว นาข้าว-คันสวน นาบัว สวนยกร่อง บ่อน้ำ นาเกลือ และสวนยกแปลง (ปลูกพืชในโรงเรือน) การเปลี่ยนแปลงพื้นที่เกษตรทุกพื้นที่มีแนวโน้มลดลง โดยพื้นที่ศึกษามีสัดส่วนพื้นที่สีเขียวคงเหลือ 20%-70% ซึ่งแนวโน้มนี้จะส่งผลต่อคุณภาพภูมิทัศน์ของพื้นที่เกษตร และพื้นที่เมืองด้านการบริการทางนิเวศ (Ecosystem services)