พัฒนาการทางการเมืองของกลันตันและตรังกานู ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 Political Development of Kelantan and Trengganu during the 19th century

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้ ศึกษาพัฒนาการทางการเมืองของกลันตันและตรังกานู ในช่วง
คริสต์ศตวรรษที่ 19 ซึ่งเป็นระยะเวลาที่อังกฤษและสยามขยายอิทธิพลไปในรัฐทั้งสอง
โดยให้ความสำคัญกับระยะเวลาก่อนและหลัง ค.ศ.1874 ซึ่งเป็นปีที่อังกฤษเปลี่ยน
นโยบายจากการไม่เกี่ยวข้องกับกิจการภายในของรัฐมลายูบนคาบสมุทรมาเป็นการ
เข้าแทรกแซงโดยตรง ผลการศึกษาพบว่า นโยบายของอังกฤษที่มีต่อสยามและรัฐมลายู
กับนโยบายของสยามที่มีต่อหัวเมืองมลายู จะเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้นำของกลันตัน
และตรงั กานมู กี ารปรบั ตวั เพือ่ รองรบั การแทรกแซงของอำนาจจากภายนอก ทัง้ นี้ ในกรณี
ของตรังกานู ผู้นำรัฐมีการปฏิรูปการปกครองภายในด้วยตนเอง โดยใช้โอกาสที่สยาม
ไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับกิจการภายในของรัฐ สร้างความเข้มแข็งภายในรัฐจนสามารถต้านทาน
การเข้ามาแทรกแซงของอังกฤษได้ระยะเวลาหนึ่ง ขณะที่กลันตันนั้น ความแตกแยก
ภายในที่เกิดขึ้นในกลุ่มผู้นำจะเปิดโอกาสสยามสามารถเข้าไปปกครองได้อย่างเข้มงวด