บุหงาปารีและบุหงาตานี: จิตสำนึกทางเชื้อชาติและคุณแผ่นดิน

บทคัดย่อ

       บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแก่นเรื่อง “จิตสำนึกทางเชื้อชาติและคุณแผ่นดิน” ที่ปรากฏในนวนิยายเรื่องบุหงาปารีและบุหงาตานี ของ วินทร์ เลียววาริณ เพื่อแสดงให้เห็นว่าจิตสำนึกทางเชื้อชาติและคุณแผ่นดินนั้นเป็นสองสิ่งที่สำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ผู้มีจิตสำนึกทางเชื้อชาติของตนมิได้หมายความว่าจะต้องเป็นผู้ที่ขาดจิตสำนึกเรื่องคุณแผ่นดินที่ตนอาศัยอยู่เสมอไป และผู้ที่มีจิตสำนึกเรื่องคุณแผ่นดิน และมีความจงรักภักดีต่อบ้านเกิดเมืองนอนของตนไม่จำเป็นต้องแลกด้วยการลืมเชื้อชาติรากเหง้าของตนไปด้วย การให้น้ำหนักความสำคัญอย่างเท่าเทียมกันต่อสองสิ่งนี้ อาจช่วยสร้างจิตสำนึกของความรักชาติและยอมรับความเป็นชาติหรือ“รัฐชาติ” ในบริบทของสังคมปัจจุบันในหมู่ชนชาวไทยทุกคนได้ จากการวิเคราะห์นวนิยายสองเรื่องทั้งตัวบทและกลวิธีการประพันธ์ ผู้ศึกษาสรุปว่าวินทร์ เลียววาริณ มีจุดประสงค์ใช้นวนิยายบุหงาปารีและบุหงาตานีเป็นเครื่องมือส่งเสริมแนวคิดทางการเมืองเรื่อง “ความรักชาติ” ให้เกิดขึ้นในหมู่ชนชาวไทยทุกเชื้อชาติ ศาสนา และวัฒนธรรม โดยเฉพาะในหมู่ชนชาวไทยเชื้อสายมลายูที่เป็นกลุ่มตัวละครหลักในนวนิยายสองเรื่องนี้