สังเคราะห์องค์ความรู้เรื่อง “วัฒนธรรมบริโภคนิยม” จากงานวิจัยไทยในรอบ 22 ปี (พ.ศ.2538 - พ.ศ.2560)

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้เรื่องวัฒนธรรมบริโภคนิยมจากงานวิจัยไทยในรอบ 22 ปี (พ.ศ. 2538 – พ.ศ. 2560) โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงเอกสาร เก็บรวบรวมข้อมูลงานวิจัย วิทยานิพนธ์ บทความวิชาการ จากฐานข้อมูลออนไลน์ 9 ฐาน จำนวน 42 เรื่อง ผลการสังเคราะห์ทำให้เห็นทิศทางการศึกษา 2 ช่วงดังนี้ ช่วงศึกษาพฤติกรรมการบริโภคนิยม (พ.ศ. 2538 - พ.ศ. 2549) โดยใช้แนวคิดบริโภคนิยมเชิงสัญญะ แนวคิดอัตลักษณ์ แนวคิดค่านิยม และมายาคติ สำรวจพฤติกรรม ค่านิยม และทัศนคติของผู้บริโภคเป็นหลัก ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพในการศึกษา แหล่งข้อมูลที่ศึกษาได้แก่ ชุมชนในเมือง ร้านกาแฟ ศูนย์การค้า และช่วงการศึกษาการทำวัฒนธรรมให้กลายเป็นสินค้า (พ.ศ.2550 - พ.ศ. 2560) เน้นศึกษาทัศนคติ และวิถีชีวิตแบบบริโภคนิยม โดยใช้แนวคิดการแปลงวัฒนธรรมให้เป็นสินค้า ใช้ระเบียบวิธีวิจัยทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณในการศึกษา แหล่งข้อมูลที่ศึกษาได้แก่ พื้นที่ในกรุงเทพฯ        ภาคอีสาน ภาคใต้ และต่างประเทศ ผลจากการเปรียบเทียบสองช่วงการศึกษาในเรื่องวัฒนธรรมบริโภคนิยม เห็นได้ว่าการบริโภคนิยมมีพลวัต ปรับเปลี่ยนรูปแบบและมีแนวโน้มขยายตัวต่อไปอย่างไม่สิ้นสุด