ยุทธศาสตร์ภูมิคุ้มกันด้านการรับรู้สื่อ: ความเชื่อและการส่งต่อข้อมูลในสื่อออนไลน์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย  เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความเชื่อและการส่งต่อข้อมูลในสื่อออนไลน์ และเพื่อแสวงหาแนวทางในการให้ความรู้และสร้างความเข้าใจต่อผลกระทบในการส่งต่อข้อมูลเพื่อแสวงหาวิธีการในการสร้างความรู้ความเข้าใจและสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีต่อประชาชนในความเชื่อและส่งต่อข้อมูลข่าวสารไปยังบุคคลที่สาม การวิจัยครั้งนี้ใช้รูปแบบการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) ด้วยกระบวนการแบบการสำรวจเป็นลำดับ (Exploratory Sequential Design)

ผลการสัมภาษณ์เชิงลึกประชาชน 3 กลุ่ม พบว่า ข้อมูลที่ได้รับจะมีความน่าเชื่อถือหากมีลักษณะของความสมเหตุผลในเชิงตรรกเป็นเบื้องต้น ส่วนที่ทั้งสามกลุ่มแตกต่างกันคือระดับชั้นความลึกของแหล่งข่าว วัยรุ่นจะเชื่อถือข้อมูลโดยไม่จำเป็นต้องทราบแหล่งข่าว ในขณะที่กลุ่มคนวัยทำงานและกลุ่มผู้สูงวัยที่มีการศึกษาจะเชื่อก็ต่อเมื่อทราบแหล่งอ้างอิงในระดับที่สูงขึ้นมามากกว่ากลุ่มวัยรุ่น กลุ่มวัยรุ่นมีความเชื่อว่าข่าวสารที่ส่งออกไปสร้างความสนใจและการยอมรับของกลุ่ม คนวัยทำงานจะเริ่มมีความระมัดระวังมากขึ้นโดยข่าวสารที่จะส่งต่อจะมีลักษณะเชิงความปรารถนาดี ส่วนกลุ่มผู้สูงวัยนั้นจะส่งต่อข้อมูลข่าวสารโดยมีเป้าหมายหลักในการกระจายข่าวสารนั้นไปยังบุคคลต่างๆ  ที่ตนเองรู้จัก

การศึกษาข้อมูลเชิงปริมาณ พบว่า  การศึกษาความเห็นและพฤติกรรมของประชาชนเกี่ยวกับความน่าเชื่อถือของข้อมูลข่าวสาร อยู่ในระดับปานกลาง พฤติกรรมการส่งต่อข้อมูลข่าวสารของประชาชน ด้านความเชื่อถือในกฎหมายและข้อบังคับเกี่ยวกับการส่งต่อข้อมูลข่าวสาร อยู่ในระดับมาก รองลงมา ด้านพฤติกรรมความเชื่อข้อมูลข่าวสาร ด้านปฏิสัมพันธ์หลังจากส่งต่อข้อมูล ด้านความรู้สึกในการส่งต่อข้อมูล ด้านความเชื่อต่อผลกระทบจากข้อมูลข่าวสารในบุคคลอื่น ด้านคุณค่าของการส่งต่อข้อมูล ด้านปฏิสัมพันธ์ต่อข้อมูลข่าวสารในโลกออนไลน์ อยู่ในระดับปานกลาง ตามลำดับ