การฝึกซ้อมแผนบนโต๊ะเพื่อทดสอบประสิทธิภาพของระบบฐานข้อมูลชุมชนจัดการอุทกภัยในพื้นที่ 2 ชุมชน ในลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพในการใช้ระบบฐานข้อมูลชุมชนจัดการอุทกภัย ในพื้นที่ 2 ชุมชนในลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาคือ ชุมชนเทือกเขาบรรทัด จังหวัดพัทลุง และ ชุมชนทะเลสาบ จังหวัดสงขลา โดยใช้วิธีการการฝึกซ้อมแผนบนโต๊ะ ซึ่งเป็นการจำลองสถานการณ์ฉุกเฉินในช่วงก่อนเกิดอุทกภัย 2เหตุการณ์ และขณะเกิดอุทกภัย 8 เหตุการณ์ เพื่อให้ผู้เข้าร่วมได้คิดวิเคราะห์ว่า ใน บทบาทหน้าที่/ตำแหน่งที่ตนเองรับผิดชอบ จะดำเนินการอย่างไรเพื่อ รับมือกับสถานการณ์นั้น ๆ โดยใช้ระบบฐานข้อมูลชุมชนเพื่อการจัดการอุทกภัยที่ผู้วิจัยได้ร่วมพัฒนาขึ้นกับแกนนำชุมชนและองค์กรปกครองท้องถิ่นทั้ง 2 พื้นที่ ระบบฐานข้อมูลชุมชนฯ ประกอบด้วยข้อมูล 5 ด้าน คือ ด้านกายภาพและสิ่งแวดล้อมประชากร เศรษฐกิจ สังคม และอุทกภัยในพื้นที่ในอดีต กลุ่มเป้าหมายประกอบด้วยแกนนำ ผู้นำชุมชน เจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เจ้าหน้าที่หน่วยงานภาครัฐ และอาสาสมัครป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน ชุมชนเทือกเขาบรรทัด จังหวัดพัทลุง มีผู้เข้าร่วมการฝึกซ้อม 14 คน ส่วนชุมชนทะเลสาบ จังหวัดสงขลา มีผู้เข้าร่วม 12 คน วิธีการรวบรวมข้อมูลใช้ทั้งแบบบันทึกกิจกรรมที่ปฏิบัติเพื่อรับมืออุทกภัยและแบบบันทึกปัญหาอุปสรรคในการฝึกซ้อม รวมทั้งการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ผลการศึกษาพบว่า ผู้เข้าร่วมการฝึกซ้อมสามารถใช้ข้อมูลจากระบบฐานข้อมูลชุมชนรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ ทั้งในช่วงก่อนเกิด และขณะเกิดอุทกภัย ข้อมูลที่ถูกนำมาใช้ส่วนใหญ่เป็นข้อมูลด้านกายภาพและสิ่งแวดล้อม ประชากร เศรษฐกิจ และสังคม