การบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของนักเรียน ในพื้นที่ชายขอบจังหวัดชายแดนภาคใต

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อทราบ 1) ระดับการบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของนักเรียนในพื้นที่ชายขอบจังหวัดชายแดนภาคใต ตามหลักการ SBM ไดแก การกระจายอำนาจการบริหารแบบมีสวนรวมและการบริหารจัดการที่ดี 2) แนวทางการบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐานที่เหมาะสมกับสภาพทองถิ่นพื้นที่ชายขอบจังหวัดชายแดนภาคใต กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยคือ โรงเรียนประถมศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวาส ที่มีชายขอบติดตอประเทศมาเลเซีย จำนวน 86 โรงเรียน โดยมีผูใหขอมูลสถานศึกษาละ 3 คน ประกอบดวย ผูบริหารครู ผูนำชุมชนที่เปนคณะกรรมการสถานศึกษา รวมผูใหขอมูล 258 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัยเปนแบบสอบถามเกี่ยวกับการบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐาน แบบสัมภาษณกึ่งโครงสรางและสนทนากลุมยอย สถิติที่ใชในการวิจัย คือ คาเฉลี่ย (x̄) คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะหเชิงเนื้อหา (Content Analysis)

ผลการวิจัยพบวา

1. ระดับการบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของนักเรียนในพื้นที่ชายขอบจังหวัดชายแดนภาคใต อยูในระดับมาก มีปจจัยที่ปฏิบัติโดยขอที่มีคาเฉลี่ยสูงสุด ไดแก การบริหารงานของโรงเรียน ยึดหลักผูเรียนมีความสำคัญที่สุด สอดคลองกับพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ ผูบริหารมีวิสัยทัศนที่ดีและมีแผนงานโครงการที่ชัดเจน ผูบริหารมีคุณธรรมจริยธรรมตามจรรยาบรรณวิชาชีพ และเปนที่ยอมรับของผูปกครองและชุมชน ซึ่งทั้งสามรายการนี้อยูในดานการบริหารจัดการที่ดี สำหรับขอที่มีคาเฉลี่ยต่ำสุด เรียงความสำคัญไดดังนี้ คณะกรรมการสถานศึกษามีความเขาใจในบทบาทหนาที่ และการดำเนินงานที่ชัดเจน โรงเรียนจัดใหมี ระบบฐานขอมูล เพื่อใชในการเรียนการสอน โรงเรียนใชวิธีการหลากหลายในการประเมินผลการเรียนรูเหมาะสมกับสภาพของนักเรียน ซึ่งทั้งสามรายการอยูในดานการกระจายอำนาจและการบริหารแบบมีสวนรวม

2. แนวทางการบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐานที่เหมาะสมกับสภาพทองถิ่นในพื้นที่ชายขอบจังหวัดชายแดนภาคใต สรุปไดวา ผูบริหารตองมีภาวะผูนำแบบเกื้อหนุน และผูนำแหงการเปลี่ยนแปลง ตองใชหลัก ธรรมาภิบาลในการบริหารการกระจายอำนาจ จัดการเรียนการสอนโดยใหครูและชุมชนรวมจัดกิจกรรมทางวิชาการ เปดโอกาสใหชุมชนมีสวนรวมในการจัดการศึกษาอยางแทจริง ควรสรางความรู ความเขาใจใหคณะกรรมการสถานศึกษาไดทราบถึงความจำเปนในการเขามามีสวนรวมในการจัดการสถานศึกษาในฐานะที่จะตองรับผิดชอบตอชุมชน ในบางสถานศึกษามีขอจำกัดในการหาบุคคลที่มีความรูความสามารถและมีความเขาใจในการจัดการศึกษาซึ่งควรมีการปรับแกกฎหมายใหผูบริหารเปนประธานคณะกรรมการสถานศึกษาได

SCHOOL-BASED MANAGEMENT FOR EDUCATIONAL QUALITY DEVELOPMENT IN
PRIMARY SCHOOLS AT SOUTHERN MARGINAL AREA

The study aimed to study the practice levels and guidelines for school-based management in primary schools at Southern marginal areas, Thailand. The simple in the study was 86 schools, selected from Narathiwat provinces. The respondents were the administrators, the teachers, the community leaders who represent in the school board. The total was 258 respondents. The research was both quantitative and qualitative by using interview and focus group for guidelines, and the questionnaire was used for collecting data on the level of administration. The arithmetic mean, standard deviation, and content analysis were used in the analysis of data.

The results were found that:

1. The Level of School based management for educational development of students in the Southern marginal area was at high level. The highest means was weighted in the school administration by student centered principle that congruent with educational act. The administrator has good vision and plan/project clearly moral and ethics as the professional setting. The administrator was acceptable from the parents and community which they were in the good governance principle. For the lower means, the results were found that the school board do not understand in their roles clearly, the schools did not using information for decision making and instruction, the schools uses various methods for learning evaluation to the individuals. These factors were in the principles of decentralization, and participation management.

2. For the guidelines, it was the conclusions that the administrators should be supportive leadership, and transformational leadership, using the principle of good governance in the administration, decentralize the jobs to the teachers and the community to cooperate the academic activities, and open the opportunity for the community participation in educational
management.