การพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนในศูนย์เครือข่ายที่ 3 ภูมิพอเพียง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2

Main Article Content

ผกายมาศ ดำฤทธิ์
ธีระพงษ์ สมเขาใหญ่
สุเวศ กลับศรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสุขภาพองค์การของโรงเรียนในศูนย์เครือข่ายที่ 3 ภูมิพอเพียง 2) เพื่อศึกษาการพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนในศูนย์เครือข่ายที่ 3 ภูมิพอเพียง และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนในศูนย์เครือข่าย ที่ 3 ภูมิพอเพียง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีรรมราช เขต 2 เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีขั้นตอนการวิจัย 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสุขภาพองค์การ ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 15 คน ทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ขั้นตอนที่ 2 ศึกษาการพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญ 5 ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาตามแบบสัมภาษณ์ และขั้นตอนที่ 3 นำเสนอแนวทางการพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ด้วยการสนทนากลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ 7 ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาตามแนวคำถามการสนทนากลุ่ม


ผลการวิจัยพบว่า 1) สุขภาพองค์การของโรงเรียนในศูนย์เครือข่ายที่ 3 ภูมิพอเพียง พบว่า สุขภาพองค์การเป็นองค์การที่มีการบริหารอย่างมีประสิทธิภาพ และประสิทธิผล และหากองค์การใดที่มีสุขภาพดีแล้ว องค์การนั้นย่อมมีประสิทธิภาพในการดำเนินงานหรือหากประสบกับปัญหาไม่ว่าจะเป็นปัญหาภายในหรือจากสภาพแวดล้อมภายนอกองค์การ องค์การก็จะยังสามารถดำรงอยู่ได้ เนื่องจากสุขภาพขององค์การนั้นดีและมีประสิทธิภาพ องค์การที่มีสุขภาพดีจะต้องมีเป้าหมาย วิสัยทัศน์ที่ชัดเจนและมีการกำหนดกลยุทธ์ที่มีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมภายนอกเพื่อให้เกิดเป็นแนวทางในการทำงานของคนในองค์การทำให้องค์การสามารถเติบโตและอยู่รอดได้อย่างยั่งยืน ซึ่งสุขภาพองค์การแบ่งได้เป็น 6 ด้าน คือ (1) ด้านความเป็นผู้นำของผู้บริหารโรงเรียน (2) ด้านการสนับสนุนทรัพยากร (3) ด้านขวัญในการปฏิบัติงาน (4) ด้านอำนาจบารมีของผู้บริหาร (5) ด้านการอยู่ร่วมกันของครู (6) ด้านการมุ่งเน้นวิชาการ 2) การพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 มีแนวทางในการประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ประกอบด้วย (1) ทาน (การให้) (2) ปิยวาจา (วาจาเป็นที่รัก) (3) อัตถจริยา (การประพฤติประโยชน์) (4) สมานัตตตา (การวางตนสม่ำเสมอ) 3) แนวทางการพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนในศูนย์เครือข่าย ที่ 3 ภูมิพอเพียง พบว่า มีความเป็นไปได้ ความเหมาะสม ความเป็นประโยชน์ในการพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของสถานศึกษา

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ดำฤทธิ์ ผ. ., สมเขาใหญ่ ธ. ., & กลับศรี ส. . (2025). การพัฒนาสุขภาพองค์การตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนในศูนย์เครือข่ายที่ 3 ภูมิพอเพียง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 12(1), 226–237. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDMCU/article/view/277092
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

โชติกา แสงอรุณ. (2560). แบบภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนและแรงจูงใจในการทำงานของครูที่ส่งผลต่อสุขภาพองค์การของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษามัธยมศึกษา เขต 6. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์.

ทับทิม แสงอินทร์. (2559). การบริหารแบบมีส่วนร่วมของโรงเรียนสรวงสุทธาวิทยา จังหวัดสุพรรณบุรี.วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ทิชากร ทรัพย์รักษา. (2564). สุขภาพองค์การของโรงเรียนวัดราษฎร์บํารุง (งามศิริวิทยาคาร). วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยาม.

ธันวา วาทิตต์พันธ์. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างสุขภาพองค์การกับประสิทธิผลของโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานในจังหวัดนนทบุรี. วิทยานิพนธ์การศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยสยาม.

พรสุรีย์ แก้วพิลา. (2561). การบริหารสุขภาพองค์การของโรงเรียนอำเภอแม่ฟ้าหลวง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 3. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองการศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยพะเยา.

วรรณิษา ธาระมัตร. (2567). แนวทางการพัฒนาสุขภาพองค์การของสถานศึกษาในสังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 1. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.

วิโรจน์ สารรัตนะ. (2555). แนวคิดทฤษฎีและประเด็นเพื่อการบริหารทางการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: ทิพยวิสุทธิ์.

ศรัลยา อนันต์สารโสภณ. (2560). สุขภาพองค์การของโรงเรียนในอำเภอพานทอง สังกัดสำนักงานเขต พื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 2. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.

สมฤดี เชิดกายเพชรา. (2560). สุขภาพองค์การของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาจันทบุรี เขต 2. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2. (2566). แผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาขั้นพื้นฐานของสำนักงานเขตพื้นที่การประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2 พ.ศ. 2566-2570. นครศรีธรรมราช: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2.

สุรศักดิ์ เจริญผล. (2558). สุขภาพองค์การของโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ มหามงคล. การค้นคว้าอิสระการศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สุวิชชาภรณ์ กฤตยาเกียรณ. (2563). กลยุทธ์การพัฒนาสุขภาพองค์การของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จังหวัดตาก. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฏีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏกําแพงเพชร.