ผลของการใช้กิจกรรมแพทเทิร์นบล็อกต่อการพัฒนาการให้เหตุผลเชิงปริภูมิของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการใช้กิจกรรมแพทเทิร์นบล็อกต่อการพัฒนาการให้เหตุผลเชิงปริภูมิของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 การวิจัยเป็นรูปแบบกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียว กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567 โรงเรียนบ้านโสกแต้ จังหวัดขอนแก่น จำนวน 15 คน ซึ่งคัดเลือกโดยวิธีการสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ที่บูรณาการกิจกรรมแพทเทิร์นบล็อก 7 แผน แบบทดสอบการให้เหตุผลเชิงปริภูมิ และแบบสังเกตพฤติกรรมการให้เหตุผลเชิงปริภูมิ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การเปรียบเทียบคะแนนก่อนและหลังทดลอง และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาตามกรอบการให้เหตุผลเชิงปริภูมิของ Cotabish et al. (2024) ผลการวิจัยพบว่ากิจกรรมแพทเทิร์นบล็อกที่จัดภายใต้แนวทางการเรียนรู้ด้วยวิธีการแบบเปิดมีผลต่อการพัฒนาการให้เหตุผลเชิงปริภูมิหลังทำกิจกรรมสูงกว่าก่อนการจัดกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ในการวิเคราะห์เชิงคุณภาพพบว่านักเรียนมีพัฒนาการใน 4 ด้าน ได้แก่ 1) การมองเห็นเชิงพื้นที่ นักเรียนสามารถจัดรูปทรงให้สัมพันธ์กับพื้นที่ว่างได้ดีขึ้น 2) การหมุนภาพในใจ นักเรียนสามารถจินตนาการและพลิกรูปทรงในใจได้ 3) การปรับทิศทางเชิงพื้นที่ นักเรียนสามารถเปลี่ยนมุมมองและจัดตำแหน่งรูปทรงให้เหมาะสมกับโจทย์ที่ซับซ้อน และ 4) การรับรู้เชิงพื้นที่ นักเรียนสามารถประเมินขนาด รูปแบบ และความสัมพันธ์ของรูปทรงในพื้นที่ที่จำกัดได้อย่างถูกต้อง ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้ในการออกแบบการจัดการเรียนรู้ในวิชาคณิตศาสตร์โดยใช้กิจกรรมที่เน้นการลงมือปฏิบัติเพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงปริภูมิ ทั้งยังสามารถขยายผลในระดับชั้นอื่นหรือวิชาที่เกี่ยวข้อง เช่น วิทยาศาสตร์ ศิลปะ และเทคโนโลยี ที่เน้นการใช้ความคิดสร้างสรรค์เชิงพื้นที่
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Baumgartner, E., Ferdig, R. E., & Gandolfi, E. (2022). Exploring the impact of extended reality (XR) on spatial reasoning of elementary students. TechTrends, 66(5), 825–836.
Bruce, C. D., & Hawes, Z. (2015). The role of 2D and 3D mental rotation in mathematics for young children: What is it? Why does it matter? And what can we do about it? ZDM – Mathematics Education, 47(3), 331–343.
Bunlang, S., Inprasitha, M., & Changsri, N. (2023). Students' mathematization in mathematics classrooms using the Thailand lesson study incorporated open approach model. International Journal for Lesson & Learning Studies, 13(1), 14–27.
Bunlang, S., Thinwiangthong, S., & Inprasitha, M. (2015). Scaffolding Questioning to enhance Algebraic Reasoning in Classroom using Lesson Study and Open Approach. Journal of Education Khon Kaen University, 38(3), 126–132. [in Thai]
Chakraborty, D., & Caglayan, G. (2017). Semiregular tessellations with pattern blocks. Mathematics Teacher, 111(2), 90–94.
Chaiarwut, S., & Kwangmuang, P. (n.d.). The synthesis of learning management models that promote mathematical problem solving for primary school students in Thailand. IIAI Letters on Institutional Research, 3, Article LIR097.
Changsri, N., Inprasitha, M., Tang, K., Boonsena, N., & Pattanajak, A. (2024). The use of pattern blocks in developing students' higher-order thinking skills. International Journal for Lesson and Learning Studies, 13(4), 246–264.
Cotabish, A., Dailey, D., Trumble, J., & Miller, R. (2024). Spatial reasoning excellence: A synergy of VanTassel-Baska’s integrated curriculum model and talent development. Education Sciences, 14(7), Article 716.
Fowler, S., Kennedy, J. P., Cutting, C., Gabriel, F., & Leonard, S. N. (2024). Self-determined learning in a virtual makerspace: A pathway to improving spatial reasoning for upper primary student. International Journal of Technology and Design Education, 34(2), 563–584.
Inprasitha, M. (2011). One feature of adaptive lesson study in Thailand: Designing a learning unit. Journal of Science and Mathematics Education in Southeast Asia, 34(1), 47–66.
Inprasitha, M. (2022). Lesson study and open approach development in Thailand: A longitudinal study. International Journal for Lesson and Learning Studies, 11(5), 1–15.
Inprasitha, M. (2023). Blended learning classroom model: a new extended teaching approach for new normal. International Journal for Lesson and Learning Studies, 12(4), 288–300.
Inprasitha, M. (2024). Learning to think mathematically in Thai classroom using Thailand Lesson Study incorporated with Open Approach (TLSOA). In M. Inprasitha & N. Changsri (Eds.), Proceedings of the 17th National Open Class [Special Issue] (pp. 39–46). Khon Kaen: The Educational Foundation for Development of Thinking Skills. [in Thai]
Inprasitha, M. (2025). TLSOA: New direction of university-based teacher education. In M. Inprasitha (Ed.), Proceedings of the 11th National Conference on Mathematics Education (pp. 3–5). Khon Kaen: The Thailand Society of Mathematical Education.
Inprasitha, M., Isoda, M., & Araya, R. (2023). Mathematical literacy for digital era: Review of mathematical thinking and computational thinking for curriculum development. East-West Journal of Mathematics, 24(2), 137–155.
Isoda, M. (2024). How Can We Cultivate Student Agency on OECD Education 2030? Experience of APEC Lesson Study Project Proposed by Thailand and Japan. In Inprasitha, M. (Ed.), Proceedings of the 10th National Conference of Mathematics Education (p. 1). Khon Kaen: The Thailand Society of Mathematics Education.
Isoda, M., & Inprasitha, M. (2025). Transformative lesson study incorporated with open approach: A Japanese perspective. In M. Inprasitha (Ed.), Proceedings of the 11th National Conference on Mathematics Education (pp. 1–2). Khon Kaen: The Thailand Society of Mathematical Education.
Isoda, M., & Katagiri, S. (2012). Mathematical thinking: How to develop it in the classroom. Singapore: World Scientific.
Khathippatee, Y. (2024). An exploring of upper primary level students’ democracy in mathematics classroom using open approach. In C. Mitranun (Ed.), Proceedings of the 9th Srinakharinwirot University National Conference on Education (Vol. 9, No. 1, pp. 167–184). Bangkok: Faculty of Education, Srinakharinwirot University. [in Thai]
Khathippatee, Y. (2025, March 2). Exploring the role of open class in TLSOA model for professional development and school reform: A case study of Bansoktae School. In The 12th International Conference on School as Learning Community (p. 35). Gakushuin University: Tokyo, Japan.
Khathippatee, Y., Anuniwat, D., & Silaba, S. (2023). Task sequences on divisions in Grade 3 mathematics textbook emphasizing on problem-solving. In M. Inprasitha (Ed.), Proceedings of the 9th National Conference on Mathematics Education (Vol. 9, No. 1, pp. 56–66). Khon Kaen: The Thailand Society of Mathematical Education. [in Thai]
Khathippatee, Y., Koennonkok, J., & Wangtaphan, W. (2025). First grade students’ specializing thinking in mathematics classroom. In M. Inprasitha (Ed.), Proceedings of the 11th National Conference on Mathematics Education (Vol. 11, No. 1, pp. 35–45). Khon Kaen: The Thailand Society of Mathematical Education. [in Thai]
Kinzer, C., Gerhardt, K., & Coca, N. (2016). Building a case for blocks as kindergarten mathematics learning tools. Early Childhood Education Journal, 44, 389–402.
Kwangmuang, P., Jarutkamolpong, S., Duangngern, P., Gessala, N., & Sarakan, P. (2024). Promoting analytical thinking skills development in elementary school students through animated cartoons. Computers in Human Behavior Reports, 15, 100467.
Kwangmuang, P., Jarutkamolpong, S., Sangboonraung, W., & Daungtod, S. (2021). The development of learning innovation to enhance higher order thinking skills for students in Thailand junior high schools. Heliyon, 7(6), e07309.
Lee, C. (2023). Documenting children’s spatial reasoning through art: A case study on play-based STEAM education. Sustainability, 15(19), 14051.
Liang, Y., Hu, X., Yelland, N., & Gao, M. (2025). Using technologies to spatialize STEM learning by co-creating symbols with young children. Education Sciences, 15(4), 431.
Mulligan, J. (2015). Looking within and beyond the geometry curriculum: connecting spatial reasoning to mathematics learning. ZDM – Mathematics Education, 47(3), 511–517.
Mulligan, J., Oslington, G., & English, L. (2020). Supporting early mathematical development through a ‘pattern and structure’ intervention program. ZDM – Mathematics Education, 52(4), 663–676.
Mulligan, J., Woolcott, G., Mitchelmore, M., & Davis, B. (2018). Connecting mathematics learning through spatial reasoning. Mathematics Education Research Journal, 30, 77–87.
Munsan, P., Thinwiangthong, S., & Inprasitha, M. (2015). Norm in Mathematics Classroom Using Lesson Study and Open Approach. Journal of Education Khon Kaen University, 38(4), 186–193. [in Thai]
OECD. (2019). An OECD learning framework 2030. In G. Bast, E. G. Carayannis, & D. F. J. Campbell (Eds.), The future of education and labor (pp. 23–35). Springer.
Resnick, I., & Lowrie, T. (2023). Spatial reasoning supports preschool numeracy: Findings from a large-scale nationally representative randomized control trial. Journal for Research in Mathematics Education, 54(5), 295–316.
Resnick, I., Harris, D., Logan, T., & Lowrie, T. (2020). The relation between mathematics achievement and spatial reasoning. Mathematics Education Research Journal, 32(2), 171–174.
Sarama, J., & Clements, D. H. (2002). Building blocks for young children’s mathematical development. Journal of Educational Computing Research, 27(1), 93–110.
Seah, R., & Horne, M. (2020). The construction and validation of a geometric reasoning test item to support the development of learning progression. Mathematics Education Research Journal, 32(4), 607–628.
Simlee, K., Changsri, N., & Pattanajak, A. (2024). Students’ mathematical ideas in mathematical activities by using pattern blocks. In M. Inprasitha (Ed.), Proceedings of the 10th National Conference on Mathematics Education (pp. 11–18). Khon Kaen: The Thailand Society of Mathematical Education.
Srikhampha, K., Chaiyakun, N., Mueangkhote, N., & Khathippatee, Y. (2025, March). Grade 3 students' spatial reasoning in classroom using open approach through pattern block activities. In M. Inprasitha (Ed.), Paper presented at the 11th National Conference on Mathematics Education (Vol. 11, No. 1, p. 41). Khon Kaen: The Thailand Society of Mathematical Education. [in Thai]
Supli, A. A., & Yan, X. (2024). Exploring the effectiveness of augmented reality in enhancing spatial reasoning skills: A study on mental rotation, spatial orientation, and spatial visualization in primary school students. Education and Information Technologies, 29(1), 351–374.
Takahashi, A. (2021). Teaching mathematics through problem-solving: A pedagogical approach from Japan. Routledge.
Takahashi, A., McDougal, T., Friedkin, S., & Watanabe, T. (Eds.). (2022). Educators' learning from lesson study: Mathematics for ages 5–13 (1st ed.). Routledge.
