การพัฒนาคู่มือการนิเทศแบบมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมการคิดเชิงออกแบบด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอนระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มุ่งพัฒนาการจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 โดยการนำกระบวนการคิดเชิงออกแบบมาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้เชิงรุก เนื่องจากการจัดการเรียนการสอนแบบดั้งเดิมมีข้อจำกัดในการพัฒนาศักยภาพผู้เรียน วัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการนิเทศ พัฒนาและหาประสิทธิภาพของคู่มือการนิเทศแบบมีส่วนร่วม ศึกษาผลการใช้คู่มือที่มีต่อความสามารถในการคิดเชิงออกแบบด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก และศึกษาความพึงพอใจของครูผู้สอนที่มีต่อคู่มือการนิเทศแบบมีส่วนร่วม การวิจัยใช้รูปแบบการวิจัยและพัฒนา (R&D) โดยกลุ่มตัวอย่างเป็นครูผู้สอนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 84 คน จาก 42 โรงเรียน ได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage Random Sampling)  เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วยแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบประเมินความสามารถในการคิดเชิงออกแบบ และแบบสอบถามความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที ผลการวิจัยพบว่า ครูมีความต้องการพัฒนาความสามารถในการคิดเชิงออกแบบด้านการจัดการเรียนรู้ในระดับมาก คู่มือการนิเทศที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมในระดับมากที่สุดและมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 หลังใช้คู่มือครูมีความสามารถในการคิดเชิงออกแบบด้านการจัดการเรียนรู้สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.5 ผลการวิเคราะห์การจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอนหลังการทดลองใช้คู่มือการนิเทศแบบมีส่วนร่วมซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในขั้นตอนของการคิดเชิงออกแบบ พบว่าครูผู้สอนมีความสามารถในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกโดยรวมอยู่ในระดับมาก  ครูมีความพึงพอใจต่อคู่มือในระดับมากที่สุด ข้อค้นพบสำคัญคือการบูรณาการกระบวนการคิดเชิงออกแบบกับการนิเทศแบบมีส่วนร่วมช่วยพัฒนาความสามารถของครูในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นแนวทางใหม่ในการพัฒนาวิชาชีพครูที่เน้นการมีส่วนร่วมและการสร้างนวัตกรรมการจัดการเรียนรู้