คุณภาพชีวิตชาวนาไทย ศึกษากรณีจังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ 1) ศึกษาคุณภาพชีวิตชาวนาในจังหวัดสุพรรณบุรี    และ 2) นำเสนอแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืนของชาวนาไทยในจังหวัดสุพรรณบุรี

วิธีดำเนินการวิจัยในเชิงคุณภาพ ศึกษาจากเอกสาร แนวคิดทฤษฎี งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยรูปแบบการวิจัยเป็นแบบกรณีศึกษา ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ซึ่งผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วย ชาวนาที่เป็นผู้นำชุมชน หรือปราชญ์ชาวบ้าน เจ้าหน้าที่หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง ธุรกิจเอกชน และนักวิชาการ รวมทั้งสิ้น 27 คน

ผลการวิจัย พบว่า 1) ชาวนาในจังหวัดสุพรรณบุรีส่วนใหญ่ ยังขาดการมีคุณภาพชีวิตที่ดี ทั้งในด้านเศรษฐกิจ การศึกษา สุขภาพอนามัย สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ข้อมูลข่าวสาร ประชาสังคม และครอบครัว รวมถึงสวัสดิการและความมั่นคงของชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องหนี้สิน ต้นทุนการผลิตสูง นิยมจ้างแรงงาน เสียค่าเช่านา และการใช้สารเคมีในปริมาณมาก 2) แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืน ได้แก่ (1) การกำหนดเขตพื้นที่การเพาะปลูก เพื่อไม่ให้ข้าวออกสู่ตลาดพร้อมกัน (2) พัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตรให้มีความหลากหลาย ทันสมัย และเหมาะสมต่อบริบทของพื้นที่ (3) บูรณาการเครือข่ายความร่วมมือหลากหลายภาคส่วน เพื่อแก้ไขปัญหา และจัดการทั้งกระบวนการ รวมถึง (4) สนับสนุนให้ชุมชนรวมกลุ่มในรูปวิสาหกิจชุมชน หรือสหกรณ์ เพื่อเพิ่มความสามารถในการจัดการตนเองอย่างยั่งยืน