การประยุกต์ระบบต้นทุนงานสั่งทำในการวิเคราะห์ต้นทุนผลิตภัณฑ์จิ้งหรีดแปรรูป : แนวทางบัญชีต้นทุนเพื่อการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ในอุตสาหกรรมอาหารทางเลือก
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประยุกต์ใช้ระบบต้นทุนงานสั่งทำ ในการติดตาม วิเคราะห์ และประเมินต้นทุนของผลิตภัณฑ์จิ้งหรีดแปรรูป ได้แก่ จิ้งหรีดทอดสุญญากาศ และโปรตีนไฮโดรไลเสตอัดเม็ด ในระดับห้องปฏิบัติการ (Lab Scale) และระดับอุตสาหกรรม (Pilot Scale) เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ของผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมอาหารทางเลือก การรวบรวมข้อมูลดำเนินการผ่านบัตรต้นทุนงาน (Job Cost Sheet) และเอกสารต้นทุนที่เกี่ยวข้องจากผู้ประกอบการ 3 ราย จากนั้นวิเคราะห์ต้นทุนเฉลี่ยต่อหน่วย อัตรากำไรขั้นต้น และอัตรากำไรสุทธิ เพื่อเปรียบเทียบผลลัพธ์ระหว่างสองระดับการผลิต ผลการวิจัยพบว่า การขยายกำลังการผลิตช่วยลดต้นทุนเฉลี่ยต่อหน่วยของจิ้งหรีดทอดสุญญากาศจาก 39.75 บาท เหลือ 14.57 บาทต่อซอง ขณะที่โปรตีนไฮโดรไลเสตอัดเม็ดมีต้นทุนเฉลี่ยต่อซองเพิ่มจาก 8.67 บาท เป็น 16.30 บาท เนื่องจากปริมาณบรรจุต่อซองเพิ่มขึ้นจาก 10 เป็น 25 กรัม แต่เมื่อตรวจสอบต้นทุนเฉลี่ยต่อกรัมพบว่าลดลงจาก 0.867 บาท เหลือ 0.652 บาทต่อกรัม สะท้อนถึงประสิทธิภาพตามหลักการประหยัดจากขนาด (Economies of Scale) อัตรากำไรขั้นต้นอยู่ที่ร้อยละ 63.57 และ 34.80 สำหรับจิ้งหรีดทอดสุญญากาศและโปรตีนไฮโดรไลเสตอัดเม็ดตามลำดับ ส่วนอัตรากำไรสุทธิคิดเป็นร้อยละ 45.70 และ 29.80 ตามลำดับ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นถึงประสิทธิภาพของระบบต้นทุนงานสั่งทำในการให้ข้อมูลต้นทุนที่แม่นยำและตรวจสอบได้ ซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการวางแผนราคา การผลิต และการตัดสินใจด้านการลงทุนอย่างเป็นระบบ อีกทั้งยังเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ที่เสริมสร้างองค์ความรู้ด้านบัญชีต้นทุนสำหรับอุตสาหกรรมอาหารทางเลือกในบริบทของประเทศไทย
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการบัญชีและการจัดการ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยมหาสารคาม และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
เอกสารอ้างอิง
พิมพ์ผกา ใจมุข, สุภาพันธุ์ สายทองอินทร์, อนุสรา ไชยสาลี, และ อมร ศรีบุญนาค. (2564). การคำนวณต้นทุนผลิตภัณฑ์และการกำหนดราคาขายผลิตภัณฑ์กรณีศึกษา: ผลิตภัณฑ์ชุมชนเนินขาม ตำบลเนินขาม จังหวัดชัยนาท.วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น, 7(7), 233–243.
มัลลิกา คงแก้ว. (2567). ต้นทุนและการวางแผนกำไรผลิตภัณฑ์แปรรูปจากลุ่มน้ำปากพนัง: กรณีศึกษาชุมชนแห่งหนึ่งในลุ่มน้ำปากพนัง. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 16(3), 51–59.
วิภาวี ศรีคะ, กมลทิพย์ คำใจ, ขจรอรรถพณ พงศ์วิริทธิ์ธร, วิไลพร ไชยโย, และ วลัยลักษณ์ พันธุรี. (2565). การวิเคราะห์ต้นทุนการผลิตเพื่อการวางแผนกำไรผลิตภัณฑ์เคพกูสเบอร์รี่ : กลุ่มสมาชิกสหกรณ์โครงการหลวงแกน้อย. วารสารเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 15(2), 53–70.
สิริยุพา เลิศกาญจนาพร. (2566). ต้นทุนและผลตอบแทนจากการปลูกข้าวนาปีของเกษตรกรโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร, 40(1), 130–138.
สุภาวดี มาลีพันธุ์. (2568). การพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์แปรรูปจากกล้วยและบรรจุภัณฑ์ของบ้านขนมไทย ชุมชนริมคลองหนองระแหง เขตคลองสามวา กรุงเทพมหานคร. วารสารการวิจัยการบริหารการพัฒนา. 15(1), 276-289.
ศูนย์วิจัยกสิกรไทย. (2568). โปรตีนแมลงไทยโอกาสใหม่ของการส่งออกอาหารยั่งยืน. ค้นเมื่อ 7 พฤษภาคม 2024, จาก https://www.kasikornresearch.com/th/analysis/k-social-media/Pages/Insect-Protein-CIS3579--FB-07-05-25.aspx
Bhuiyan, N. (2011). A framework for successful new product development. Journal of Industrial Engineering and Management, 4(4), 746–770.
Ernst, H. (2002). Success factors of new product development: A review of the empirical literature. International Journal of Management Reviews, 4(1), 1–40
FAO. (2013). Edible insects: Future prospects for food and feed security. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
Finne, G., Haga, J., & Sundvik, D. (2024). Cost behaviour and reporting frequency during the COVID-19 outbreak. Accounting and Business Research, 54(4), 491–520.
Horngren, C. T., Datar, S. M., Foster,G., Rajan, M. V., & Ittner, C. (2015). Cost accounting: A managerial emphasis (15th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
Lismayanti, K., & Syafina, L. (2025). Analysis of production cost determination using the job order costing method in setting the selling price at Bengkel Bubut Lestari Jaya. Journal of Public Representative and Society Provision, 5(1), 183–191.
Maher, M. W., Stickney, C. P., & Weil, R. L. (2008). Managerial Accounting: An Introduction to Concepts, Methods and Uses (10th ed.). Thomson South-Western.
Sinambela, E., & Djaelani, M. (2022). Cost Behavior Analysis and Categorization. Journal of Social Science Studies (JOS3). 2. 13-16.
Vanderbeck, E. J. (2009). Principles of cost accounting (15th ed.). Cengage Learning.
Zahrani, M., Purba, A. E., Hilal, F., Mariana, & Diana. (2025). Concept and methodology of job order costing: Theory and practice. Jurnal HEI EMA, 4(1), 79–90
