ผลกระทบของความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศต่อความระมัดระวังทางบัญชี ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
Main Article Content
บทคัดย่อ
ท่ามกลางสถานการณ์ที่ประเทศไทยกำลังเผชิญกับความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากข้อมูลขององค์กร Germanwatch ที่เผยแพร่เมื่อต้นปี พ.ศ.2568 ชี้ให้เห็นว่า ประเทศไทยมีดัชนีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศเฉลี่ยในรอบ 30 ปี (พ.ศ. 2536 - 2565) อยู่ในอันดับที่ 30 ของโลก สอดรับกับความสนใจของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ในเรื่องการรายงานข้อมูลด้านความยั่งยืน ซึ่งครอบคลุมมิติด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (Environmental, Social, and Governance : ESG) ที่เพิ่มมากขึ้น การศึกษานี้จึงมุ่งวิเคราะห์ผลกระทบของความเสี่ยงดังกล่าวต่อ การจัดทำรายงานทางการเงินในแบบที่มีความระมัดระวังทางบัญชีของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยทำการวิเคราะห์ข้อมูลจำนวน 1,934 ตัวอย่าง จาก 371 บริษัท ในช่วงปี พ.ศ. 2557 ถึง 2565 ไม่รวมกลุ่มธุรกิจการเงิน กลุ่มสาธารณูปโภค และบริษัทที่มีข้อมูลไม่ครบถ้วน การวิจัยนี้ใช้ดัชนีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศ (Global Climate Risk Index: CRI) ขององค์กร Germanwatch เป็นตัวชี้วัดความเสี่ยง และใช้ตัวแบบของ Ball and Shivakumar (2005) ในการวัดระดับความระมัดระวังทางบัญชี
ซึ่งทดสอบสมมติฐานการวิจัย ด้วยการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุคูณ ผลการศึกษาพบว่า ความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศมีผลกระทบในเชิงลบอย่างมีนัยสำคัญต่อระดับความระมัดระวังทางบัญชีของบริษัทจดทะเบียน หมายความว่าความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศที่สูงขึ้นส่งผลให้การจัดทำรายงานทางการเงินที่มีความระมัดระวังทางบัญชีลดน้อยลง ผลการวิจัยนี้ มีส่วนช่วยให้เข้าใจกลไกการปรับตัวของบริษัทต่อความเสี่ยงสภาพภูมิอากาศ และมีความสำคัญต่อหน่วยงานกำกับดูแลและผู้กำหนดมาตรฐาน ในการพิจารณากำหนดแนวทางการเปิดเผยข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศให้มากขึ้นได้ในอนาคต
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการบัญชีและการจัดการ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยมหาสารคาม และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
เอกสารอ้างอิง
กรรณิการ์ ธรรมพานิชวงค์, และสวิสา พงษ์เพ็ชร. (2566). การปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ. Puey Ungphakorn Institute for Economic Research. ค้นเมื่อ 29 มิถุนายน 2567, จาก https://www.pier.or.th/abridged/2023/12/
กรรณิการ์ ธรรมพานิชวงศ์, วิษณุ อรรถวานิช, บัณฑิต ลิ้มมีโชคชัย และอัศมน ลิ่มสกุล. (2564). การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในบริบทของไทย. (aBRIDGEd No. 15/2021). Puey Ungphakorn Institute for Economic Research. ค้นเมื่อ 29 มิถุนายน 2567, จาก https://www.pier.or.th/abridged/2021/15/
เกรียงไกร บุญเลิศอุทัย และเกียรตินิยม คุณติสุข. (2552). การอนุรักษ์ทางบัญชี/การอนุรักษ์นิยมทางบัญชีและการควบคุมลักษณะของผู้ถือหลักทรัพย์: หลักฐานเชิงประจักษ์จากประเทศไทย. วิทยานิพนธ์พานิชยศาสตร์และการบัญชี, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เกรียงไกร บุญเลิศอุทัย และอนุวัฒน์ ภักดี. (2561). คุณลักษณะของคณะกรรมการ ความระมัดระวังทางบัญชีและผลการดำเนินงานของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วารสารวิชาชีพบัญชี, 14(43), 27-47.
คณะทำงานจัดทำรายงานสุขภาพคนไทย. (2566). โลก “รวน” ขนาดไหน.”. รายงานสุขภาพคนไทย, สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. ค้นเมื่อ 15 มิถุนายน 2567, จาก https://www.thaihealthreport.com/th/articles_detail.php?id=159
จรีวรรณ จันทร์คง, เกศสุดา สิทธิสันติกุล, นิโรจน์ สินณรงค์, และ กฤตวิทย์ อัจฉริยะพานิชกุล. (2562). ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศต่อผลผลิตปาล์มน้ำมันในพื้นที่ภาคใต้ของประเทศไทย. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย, 11(1), 54-66.
ชาริกา ชาญนันทพิพัฒน์ และคณะ. (2566). เตรียมธุรกิจไทย…ให้พร้อมสู่ยุคคาร์บอนต่ำด้วยข้อมูลก๊าซเรือนกระจก และการสนับสนุนทางการเงิน, ทีดีอาร์ไอชวนอ่าน. TDRI_ Thailand Development Research Institute. ค้นเมื่อ 9 มิถุนายน 2567,
จาก https://tdri.or.th/2023/12/preparing-private-sector-for-low-carbon-economy/
เดชอนันต์ บังกิโล. (2548). ความระมัดระวังของกำไรทางบัญชี กรณีศึกษาบริษัทจดทะเบียนที่ไม่ใช่กลุ่มบริษัททางการเงินในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วิทยานิพนธ์พานิชยศาสตร์และการบัญชี. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ทรงศักดิ์ ภูสีอ่อน. (2561). การประยุกต์ใช้ SPSS วิเคราะห์ข้อมูลงานวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 8. มหาสารคาม : ตักสิลาการพิมพ์.
ธันยพร กริชติทายาวุธ. (2564). การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศกับบทบาทและการปรับตัวของภาคธุรกิจไทย. วิเทศปริทัศน์, ศูนย์ศึกษาการต่างประเทศ (ISC), 10/2564, พฤศจิกายน.
ประสาท มีแต้ม. (2564). ประเทศไทยถูกจัดให้มี “ความเสี่ยงด้านภูมิอากาศ” สูงเป็นอันดับ 9 ของโลก!. ThaiPublica. ค้นเมื่อ 9 มิถุนายน 2567, จาก https://thaipublica.org/2021/04/complex-world-prasart01/
พีพีทีวีออนไลน์ (PPTV Online). (2564). ย้อนเหตุ "มหาอุทกภัยปี 54" ทำจมบาดาล 65 จังหวัด ศก. เสียหาย ถึง 1.44 ล้านล้านบาท. ค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2567, จาก https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1/157458
รัชนียา บังเมฆ. (2562). ความระมัดระวังทางการบัญชีและการรักษาผลประโยชน์: การเปลี่ยนแปลงประธานเจ้าหน้าที่บริหารและบริษัทครอบครัว. รายงานผลการวิจัย. คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
ศักดิ์ดา ศิริภัทรโสภณ. (2567). การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศความท้าทายและโอกาสของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมไทย. วารสารสมาคมนักวิจัย, 29(2), 196-217.
สภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2561). คำชี้แจง เรื่อง การนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน กลุ่มเครื่องมือทางการเงินมาถือปฏิบัติก่อนวันที่มีผลบังคับใช้ (Early adoption). ค้นเมื่อ 13 สิงหาคม 2567, จาก https://acpro-std.tfac.or.th/ uploads/files/nEsZVdKJXf.pdf
สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์. (2564). ก.ล.ต. ร่วมเป็นผู้สนับสนุนการเปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ (TCFD supporter). ค้นเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2568, จาก https://www.sec.or.th/TH/ Pages/News_Detail.aspx?SECID=8745
สุมิตรา ตั้งสมวรพงษ์. (2564). SET CEO SURVEY: CEO's Perspectives on the COVID-19 Crisis. SET Note. ค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2567, จาก https://classic.set.or.th/dat/vdoArticle/attachFile/AttachFile_1625636948117.pdf
สุริยะ หาญพิชัย.(2567). แนวความคิดการจัดการหนี้สินครัวเรือนเกษตรกรภายใต้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ. วารสารการบริหาร การจัดการ และการพัฒนาที่ยั่งยืน. 2(3), 631–645. ค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2568, จากhttps://so15.tci-thaijo.org/index.php/jamsd/article/view/1127
หอมหวน ตาสาโรจน์, ธานินทร์ รัชโพธิ์, และสมสุข ไตรศุภกิตติ. (2568). ศักยภาพและความท้าทายในการประยุกต์ใช้พลังงานทดแทนในประเทศไทย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ. 5(1),1-11. ค้นเมื่อ 13 มีนาคม 2568, จาก https://li01.tci-thaijo.org/index.php/STJS/article/view/265539
อนุวัฒน์ ภักดี และศิลปพร ศรีจั่นเพชร. (2565). ความระมัดระวังทางบบัญชีและการจัดการกำไรของบบริษัทจัดทะเบียนในประเทศไทยภายใต้สถานการณ์์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). วารสารวิชาการบริหารธุรกิจ สมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, 11(2), 160-181.
อภินันท์ พัชโรภาสวัฒนกุล, ขนิษฐา เสถียรพีระกุล, เกศสุดา สิทธิสันติกุล, และนิโรจน์ สินณรงค์. (2560). ผลกระทบของ
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศต่อผลผลิตมันสำปะหลังในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. Veridian E-Journal, Silpakorn University, ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 10(3), 2528-2540.
อาทิตยา เดชสุขุม, มนทิพย์ ตั้งเอกจิต, และสุวรรณา เลาหะวิสุทธิ์. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะของคณะกรรมการตรวจสอบกับความระมัดระวังทางบัญชีของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 39(2), 159-186.
Adil, L., Eckstein, D., Kuenzel, V., Schaefer, L. (2025). Climate Risk Index 2025 – Who suffers most from extreme weather events ?. Retrieved February 13, 2025, from http://www.germanwatch.org/en/93013
Attavanich, W. (2017). Effect of Climate Change on Thailand’s Agriculture: New Results. Research Paper. Department of Economics, Kasetsart University. Retrieved September 24, 2024, from https://mpra.ub.uni-muenchen.de/ 118290/1/Attavanich%20%282017%29.pdf
Ball, R., & Shivakumar, L. (2005). Earnings quality in UK private firms: Comparative loss recognition timeliness. Journal of Accounting and Economics, 39(1), 83-128.
Basu, S. (1997). The conservatism principle and the asymmetric timeliness of earnings. Journal of Accounting and Economics, 24(1), 3-37.
Beaver, W., & Ryan, R. (2005). Conditional and unconditional conservatism: concepts and modeling. Review of Accounting Studies, 10, 269–309.
Ding, R., Mingzhi L., Tingting W., & Zhenyu W. (2021). The impact of climate risk on earnings management: International evidence. Journal of Accounting and Public Policy, 40, 106818
Eckstein, D., Künzel, V., & Schäfer, L. (2021). Global Climate Risk Index 2021. Who Suffers Most from Extreme Weather Events, 2000-2019?. German Watch. Retrieved July 20, 2024, from https://www.germanwatch.org/sites/default/files/Global%20Climate%20Risk%20Index%20221_2.pdf
Gassebner, M., Keck, A., & Teh, R. (2010). Shaken, not stirred: The impact of disasters on international trade. Review of International Economics, 18(2), 351–368.
Hair, J. F., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Black, W. C. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed). Prentice Hall.
Huang, H. H., Kerstein, J., & Wang, C. (2018). The impact of climate risk on firm performance and financing choices: An international comparison. Journal of International Business Studies, 49(5), 633–656.
Jirophat, C., Manopimoke, P., & Suwanik, S. (2022). The Macroeconomic Effects of Climate Shocks in Thailand. Discussion Paper. No. 188. Puey Ungphakorn Institute for Economic Research. Retrieved September 18, 2024, from https://www.pier.or.th/files/dp/pier_dp_188.pdf
Khalifa, M., Zouaoui, H., Ben Othman, H. & Hussainey, K. (2024). The impact of climate risk on accounting conservatism: evidence from developing countries. Journal of Applied Accounting Research, 25(3), 570-593. Retrieved May 17, 2024, from https://doi.org/10.1108/JAAR-01-2023-0028
Khan, M., & Watts, R. L. (2009). Estimation and empirical properties of a firm-year measure of accounting conservatism. Journal of Accounting and Economics, 48(2–3), 132–150.
KPMG International. (2021) .KPMG 2021 CEO Outlook Pulse Survey. Retrieved February 5, 2025, https://kpmg.com/ dp/en/home/insights/2021/04/ceo-outlook-pulse.html
Nordhaus, W. (1977a). Economic Growth and Climate: The Carbon Dioxide Problem. The American Economic Review, 67(1), 341-346. Retrieved June 13, 2024, from https://www.jstor.org/stable/i331493
Nordhaus, W. (1977b). Projections and Uncertainties about Climate Change in an Era of Minimal Climate Policies. American Economic Journal: Economic Policy 2018, 10(3): 333–360. Retrieved June 13, 2024, from https://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/pol.20170046
Swiss Re Institute. (2021). Economics of climate change: no action not an option. Retrieved August 7, 2024, from https://www.swissre.com/dam/jcr:e73ee7c3-7f83-4c17-a2b8-8ef23a8d3312/swiss-re-institute-expertise-publication-economics-of-climate-change.pdf
Swiss Re Institute. (2024). Sigma: Resilience Index 2024: encouraging resilience gains, but more is needed. Retrieved August 7, 2024, from https://www.swissre.com/institute/research/sigma-research/natural-catastrophe-insurance-global-resilience-index-2024.html
Watts, R. L. (2003). Conservatism in accounting part I: Explanations and implications. Accounting Horizons, 17(3), 207-221.
Yang, Y. J., Kweh, Q. L., & Lin, R. C. (2014). Earnings Quality of Taiwanese Group Firms. Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 21(2), 134-156. Retrieved May 20, 2024, from https://doi.org/10.1080/16081625.2013.871771
