รูปแบบการสร้างความสัมพันธ์ด้วยหลักพุทธธรรมของประชาชนโดยใช้วัดเป็นฐานในชุมชนวัดจรรย์ อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี

พระปลัดสุชาติ สุชาโต (สิงห์คุณ); พระเจริญพงษ์ ธมฺมทีโป; พระมหาศุภวัฒน์ ฐานวุฑฺโฒ

ผู้แต่ง

พระปลัดสุชาติ สุชาโต (สิงห์คุณ) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์พุทธปัญญาศรีทวารวดี
พระเจริญพงษ์ ธมฺมทีโป มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์พุทธปัญญาศรีทวารวดี
พระมหาศุภวัฒน์ ฐานวุฑฺโฒ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์พุทธปัญญาศรีทวารวดี

คำสำคัญ:

สร้างความสัมพันธ์, หลักพุทธธรรม, วัดเป็นฐาน, การมีส่วนร่วมของประชาชน

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของประชาชนโดยใช้วัดเป็นฐาน เพื่อพัฒนากิจกรรมการสร้างความสัมพันธ์ด้วยหลักพุทธธรรม และเพื่อสร้างรูปแบบกิจกรรมการสร้างความสัมพันธ์ด้วยหลักพุทธธรรมของประชาชนโดยใช้วัดเป็นฐานในชุมชนวัดจรรย์ อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี ผู้ให้ข้อมูลสำคัญได้คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 40 คน ได้แก่ พระสงฆ์ ผู้นำชุมชน เยาวชน และประชาชนในชุมชน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ การจัดเวทีสนทนากลุ่ม เพื่อออกแบบและปฏิบัติการทำกิจกรรมการสร้างความสัมพันธ์ด้วยหลักพุทธธรรม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1. วัดจรรย์ถือเป็นศูนย์กลางของศาสนาและวัฒนธรรมของชุมชน แต่บทบาทการเป็นศูนย์กลางของความสัมพันธ์ของประชาชนลดลง เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจและเทคโนโลยีส่งผลต่อวิถีชีวิต แต่วัดยังเป็นพื้นที่ฟื้นฟูความสัมพันธ์ของประชาชนผ่านการพัฒนากิจกรรมที่สอดคล้องกับบริบทชุมชนและหลักพุทธธรรม 2. การพัฒนากิจกรรมการสร้างความสัมพันธ์ด้วยหลักพุทธธรรมมีจุดศูนย์กลางที่วัด โดยการออกแบบกิจกรรมเชื่อมโยงหลักสังคหวัตถุ 4 คือ ทาน ได้แก่ กิจกรรมแบ่งปันบุญ แบ่งปันใจ ซึ่งส่งเสริมการช่วยเหลือกันในชุมชน ปิยวาจา ได้แก่ กิจกรรมธรรมะสื่อสารสัมพันธ์ชุมชนที่ใช้การสื่อสารเชิงบวกและเทคโนโลยีในการเผยแพร่หลักพุทธธรรม อัตถจริยา ได้แก่ กิจกรรมเยาวชนอาสาพุทธธรรมที่เน้นการสร้างจิตอาสาและให้เยาวชนมีบทบาทในวัด และสมานัตตตา ได้แก่ กิจกรรมพระพุทธศาสนาเพื่อความสามัคคีในชุมชน เน้นการเสริมสร้างความเข้าใจและลดความขัดแย้ง 3. การสร้างรูปแบบกิจกรรมการสร้างความสัมพันธ์พบว่า หลักสังคหวัตถุ 4 ทำให้วัดกลับมาเป็นศูนย์กลางของชุมชน โดยดำเนินกิจกรรมต่อเนื่องและปรับปรุงให้เหมาะสมกับสถานการณ์สังคม องค์ความรู้จากการวิจัยพบว่า การสร้างความสัมพันธ์ของประชาชนโดยใช้วัดเป็นฐานเพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์ของประชาชนผ่านกิจกรรมตามหลักพุทธธรรม ได้แก่ การให้และช่วยเหลือเพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์ในชุมชน การมีส่วนร่วมของเยาวชนโดยใช้วัดเป็นฐานเพื่อจูงใจให้เยาวชนมีส่วนร่วมกับกิจกรรมของวัด การสื่อสารเพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่เป็นมิตรและลดความขัดแย้ง และสร้างความร่วมมือของชุมชนให้ยั่งยืน เกิดความสามัคคีในการทำงานร่วมกัน

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

ครูไอที. (26 ตุลาคม 2566). ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี. สืบค้นเมื่อ 8 มีนาคม 2568, จาก https://kru-it.com/impact-technology

จริยพร แตงขุด และคณะ. (2565). แนวทางการบริหารความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชนตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของศูนย์การศึกษาพิเศษ เครือข่าย 7. วารสารวิจยวิชาการ. 5 (3), 107-116.

ปกป้อง จันวิทย์. (2554). เศรษฐกิจไทย เศรษฐกิจใคร. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ๊ง.

พระครูกันตธรรมาภิวัฒน์ (น้อย กนฺตธมฺโม). (2561). การสร้างความสัมพันธ์ผู้สูงอายุกับเยาวชนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา. ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูสังฆรักษ์ปรีชา ฐิตญาโณ. (2564). การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนกับวัดตามหลักสังคหวัตถุ 4. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์. 8 (6), 77-87.

พระครูสุทธิวรญาณ (ภักดี เขมธโร) และคณะ. (2567). การสร้างสติเพื่อรักษาความสัมพันธ์ของบุคลากรภายในองค์กร. วารสารวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์. 6 (1), 211-223.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2542). มองสันติภาพโลก ผ่านภูมิหลังอารยธรรมโลกาภิวัตน์, พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม.

พระใบฎีกานพดล ธีรปญฺโญ (มายรรยงค์). (2564). การประยุกต์หลักพุทธธรรมในการพัฒนาชุมชนวิถีพุทธตามโครงการหมู่บ้านบวร อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระอธิการสมชาย มณีรัตน์ และคณะ. (2563). การพัฒนาชุมชนเข้มแข็งเชิงพุทธ: กรณีศึกษาบ้านเวาะ ตำบลเหล่ากวาง อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์. 5 (1), 194-204.

ภาคภูมิ แสงกนกกุล. (19 พฤศจิกายน 2565). สายใยครอบครัวถักทอรัฐสวัสดิการ. สืบค้นเมื่อ 12 ธันวาคม 2567, จาก https://progressivemovement.in.th/article/common-school/8286/

สมภาร พรมทา. (2542). พุทธปรัชญา: มนุษย์ สังคม และปัญหาจริยธรรม. กรุงเทพมหานคร: โครงการตำรา คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สิริโสภา ศุภกุล. (2565). รูปแบบการสร้างความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างล้านนากับล้านช้าง: กรณีศึกษามูลนิธิการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงและองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาว แขวงบ่อแก้ว สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วารสารปณิธาน. 18 (2), 21-47.

สุทธิพันธ์ อรัญญวาส. (2564). การพัฒนาการมีส่วนร่วมและการสร้างเครือข่ายชุมชนสัมพันธ์วิถีพุทธ. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น. 8 (1), 202-216.

เสรี พงศ์พิศ. (2536). ภูมิปัญญาชาวบ้านกับการพัฒนาชนบท. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ๊งกรุ๊พ.

อรุณรัตน์ สุวรรณบุรี. (2566). แนวทางการสร้างความสัมพันธ์กับชุมชนตามหลักสาราณียธรรม 6 ของโรงเรียนบ้านโคกทราย สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา นครศรีธรรมราช เขต 3. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์. 10 (4), 265-280.