การพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์เชิงพุทธบูรณาการของคณะสงฆ์ อำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สังเคราะห์รูปแบบการขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์ที่มีผลลัพธ์เชิงสังคมของพระสงฆ์ไทย 2) พัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์เชิงพุทธบูรณาการของคณะสงฆ์ และ 3) นำเสนอรูปแบบการขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์เชิงพุทธบูรณาการของคณะสงฆ์อำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ ชุดกิจกรรมและกระบวนการเพื่อสร้างการรับรู้การขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์เชิงพุทธบูรณาการ แบบประเมินการรับรู้ของพระสงฆ์ และแบบสังเกตพฤติกรรม เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 17 รูป/คน ได้แก่ พระสังฆาธิการ หัวหน้าหน่วยงานภาครัฐ ตัวแทนภาคประชาสังคม และไวยาวัจกร รวมทั้งพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์เชิงพุทธบูรณาการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1. พระสงฆ์ไทยมีบทบาทในการขับเคลื่อนงานสาธารณสงเคราะห์ในฐานะผู้นำทางศีลธรรม เป็นผู้ส่งเสริมคุณธรรมในชุมชน และเป็นผู้ช่วยเหลือประชาชนในภาวะวิกฤต 2. รูปแบบที่พัฒนาขึ้นมีองค์ประกอบ 4 ด้าน คือ 1) การใช้หลักพรหมวิหาร 4 สังคหวัตถุ 4 และอิทธิบาท 4 2) กลไกความร่วมมือระหว่างคณะสงฆ์ ภาครัฐ เอกชนและประชาชน 3) กิจกรรมสาธารณสงเคราะห์ในมิติการศึกษา สุขภาพ อาชีพและสิ่งแวดล้อม และ 4) ระบบติดตามและขยายผล 3. การนำเสนอรูปแบบโครงการต้นแบบ ได้แก่ โครงการใจแลกใจและโครงการสาธารณสงเคราะห์ด้านการศึกษา สะท้อนถึงความสำเร็จในการบูรณาการหลักธรรมกับการพัฒนาสังคม องค์ความรู้จากการวิจัยพบว่า รูปแบบงานสาธารณสงเคราะห์เชิงพุทธบูรณาการของคณะสงฆ์ประกอบด้วย B-Buddhist (พุทธ) การใช้หลักธรรมพระพุทธศาสนาเป็นแนวทางหลักในการสงเคราะห์ประชาชน S-Social (สังคม) กลไกความร่วมมือและเครือข่าย เช่น วัด หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนในการพัฒนาสังคม W-Welfare (สาธารณสงเคราะห์) การพัฒนากิจกรรมสาธารณสงเคราะห์ จัดกิจกรรมช่วยเหลือประชาชน