การประยุกต์ใช้หลักสัปปุริสธรรมเพื่อสร้างการมีส่วนร่วม สำหรับบุคลากรสายวิชาการในการบริหารสถาบันอุดมศึกษาตามทฤษฎีภาวะผู้นำเชิงเปลี่ยนแปลง
คำสำคัญ:
สัปปุริสธรรม, การมีส่วนร่วม, การบริหารสถาบันอุดมศึกษา , ทฤษฎีภาวะผู้นำเชิงเปลี่ยนแปลงบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์การประยุกต์ใช้หลัก
สัปปุริสธรรมร่วมกับทฤษฎีภาวะผู้นำเชิงเปลี่ยนแปลงในการบริหารสถาบันอุดมศึกษา โดยมุ่งเน้นการค้นหาความสัมพันธ์ระหว่างคุณธรรมทางพระพุทธศาสนากับหลักการภาวะผู้นำสมัยใหม่ อันนำไปสู่การบูรณาการที่ก่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ในการบริหารบุคลากรสายวิชาการ ผลการศึกษาพบว่า หลักธัมมัญญุตา (รู้หลัก) สัมพันธ์กับอิทธิพลเชิงอุดมคติที่ทำให้ผู้นำเป็นแบบอย่างที่ดี หลักอัตถัญญุตา (รู้เป้าหมาย) เชื่อมโยงกับแรงบันดาลใจที่กระตุ้นการทำงานร่วมกันของบุคลากร หลักอัตตัญญุตา (รู้จักตนเอง) เกี่ยวข้องกับการพัฒนาความตระหนักรู้ในตนเอง หลักมัตตัญญุตา (รู้จักประมาณ) สอดคล้องกับการใช้ทรัพยากรอย่างมีจริยธรรม หลักกาลัญญุตา (รู้จักเวลา) เกี่ยวข้องกับการปรับตัวและการบริหารการเปลี่ยนแปลง หลักปริสัญญุตา (รู้จักชุมชนและสังคม) สนับสนุนการสร้างการมีส่วนร่วมในองค์กร และหลักปุคคลัญญุตา (รู้จักบุคคล) เชื่อมโยงกับการพัฒนาบุคลากรรายบุคคล เมื่อบูรณาการเข้าด้วยกันแล้วจึงเกิดกรอบแนวคิดใหม่ด้านภาวะผู้นำเชิงคุณธรรมเชิงเปลี่ยนแปลง ซึ่งสามารถประยุกต์ใช้กับผู้บริหารสายวิชาการในการแก้ปัญหาการขาดแรงบันดาลใจ การจัดการทรัพยากรอย่างไม่สมดุล และความขัดแย้งในองค์กร โดยองค์ความรู้จากบทความนี้ไม่เพียงสะท้อนการวิเคราะห์เชิงทฤษฎีเท่านั้น แต่ยังนำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้จริงที่ช่วยเสริมสร้างสมดุลระหว่างคุณธรรมกับประสิทธิภาพเพื่อความยั่งยืนของสถาบันอุดมศึกษาในบริบทที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
Downloads
เอกสารอ้างอิง
นวรัตน์ ไวชมพู และคณะ. (2566). 4I’s พฤติกรรมภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในการบริหารงานวิชาการ. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น. 9 (6), 72-84.
ปิยะธิดา เย็นสบาย และจุฑารัตน์ นิรันดร. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษากับการบริหารงานวิชาการในโรงเรียนเอกชนสังกัดสำนักงานศึกษาธิการ จังหวัดสมุทรสาคร. วารสารครุศาสตร์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์. 4 (2), 106-116.
พระครูโกสุมสมณวัตร (สังวาลย์ กุสุโม/เมาตะยา). (2560). ศึกษาหลักสัปปุริสธรรมที่ส่งเสริมการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ใหญ่บ้านในตำบลศรีณรงค์ อำเภอชุมพลบุรี จังหวัดสุรินทร์. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระคำแสน ปภสฺสโร และธิติวุฒิ หมั่นมี. (2561). สัปปุริสธรรมทฤษฎีการบริหารตนเอง. วารสารสมาคมศิษย์เก่า มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 7 (2), 69-76.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). ภาวะผู้นำ: ความสำคัญต่อการพัฒนาคน พัฒนาประเทศ. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2547). ธรรมนูญชีวิตพุทธจริยธรรมเพื่อชีวิตที่ดีงาม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม, พิมพ์ครั้งที่ 17. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม 11. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Bass, B. M. (1985). Leadership and Performance beyond Expectations. New York: Free Press.
Bass, B. M. and Avolio, B. J. (1994). Improving Organizational Effectiveness through Transformational Leadership. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
Bass, B. M. and Riggio, R. E. (2006). Transformational Leadership, 2nd ed. New York: Psychology Press.
Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper & Row.
Mokhber, M., et al. (2015). Effect of Transformational Leadership and Its Components on Organizational Innovation. Iranian Journal of Management Studies. 8 (2), 221–241.
Reza, M. M. H. (2019). Components of Transformational Leadership Behavior. EPRA International Journal of Multidisciplinary Research. 5 (3), 119–124.
Riggio, R. E. and Tan, S. J. (Eds.). (2014). Leader Interpersonal and Influence Skills: The Soft Skills of Leadership. New York: Routledge/Psychology Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
