การส่งเสริมทักษะอาชีพของเยาวชนผู้บกพร่องทางสติปัญญา บ้านเปียงหลวง ตำบลเปียงหลวง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่

พรพรรณ -; พระครูสิริบรมธาตุพิทักษ์; ทิพาภรณ์ เยสุวรรณ์

ผู้แต่ง

พรพรรณ - มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
พระครูสิริบรมธาตุพิทักษ์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
ทิพาภรณ์ เยสุวรรณ์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ทักษะอาชีพ, เยาวชนผู้บกพร่องทางสติปัญญา, บ้านเปียงหลวง

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบททักษะในการเรียนรู้และการประกอบอาชีพของเยาวชนที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา 2) เพื่อส่งเสริมทักษะการประกอบอาชีพของเยาวชนผู้บกพร่องทางสติปัญญา โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่บ้านเปียงหลวง ตำบลเปียงหลวง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการเสริมสร้างเครือข่ายการประกอบอาชีพของเยาวชนผู้บกพร่องทางสติปัญญา เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการศึกษาเอกสาร เครื่องมือวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและแนวทางการสนทนากลุ่มย่อย ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ เยาวชนผู้บกพร่องทางสติปัญญา ผู้ปกครอง ผู้ใหญ่บ้าน ครูผู้สอน เจ้าหน้าที่ของรัฐ จำนวน 25 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) การโยกย้ายถิ่นฐานในชุมชนบ้านเปียงหลวงสร้างความหลากหลายทางวัฒนธรรม แต่เกิดปัญหาสถานะบุคคลและเอกสาร ส่งผลต่อสิทธิพื้นฐานและคุณภาพชีวิต การพัฒนาทักษะอาชีพและการสนับสนุนจากครอบครัว-ชุมชน เน้นทักษะสื่อสารและสังคม ตอบโจทย์เฉพาะบุคคล เพื่อส่งเสริมความสำเร็จระยะยาว 2) โครงการทำกระดุมเสื้อไทยใหญ่และไม้กวาดดอกหญ้า ช่วยพัฒนาในด้านทักษะอาชีพและความมั่นใจ การยอมรับจากครอบครัวและชุมชน ทำให้เด็กพิเศษมีศักยภาพในการพึ่งพาตนเองในอนาคต โดยความร่วมมือระหว่างครอบครัว ผู้นำชุมชน หน่วยงานท้องถิ่น และองค์กรภาคเอกชน ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาทักษะและโอกาสในการประกอบอาชีพ 3) การเสริมสร้างเครือข่ายกับหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการพัฒนาอาชีพ การเข้าถึงโอกาสในการฝึกอบรมทักษะ และการจ้างงาน ซึ่งส่งเสริมให้พวกเขามีชีวิตที่มั่นคงและพึ่งพาตนเองได้ในอนาคต องค์ความรู้จากการวิจัย คือ เยาวชนผู้บกพร่องทางสติปัญญาในบ้านเปียงหลวงประสบปัญหาการเข้าถึงสิทธิพื้นฐาน ด้านการศึกษาและการรักษาพยาบาล เนื่องจากข้อจำกัดด้านสถานะบุคคลและทรัพยากร การส่งเสริมทักษะอาชีพที่ตรงกับความต้องการเฉพาะของเยาวชนเหล่านี้ จำเป็นต้องมีความร่วมมือจากครอบครัว ชุมชน หน่วยงานรัฐ องค์กรเอกชน และเครือข่ายสนับสนุน เพื่อพัฒนาทักษะอาชีพ สร้างโอกาสการทำงาน และยกระดับคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืนในสังคม

เอกสารอ้างอิง

เขมิกา พันธุ์วิไล. (2546). แนวโน้มการรับคนพิการเข้าทำงานในสถานประกอบการ จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ณัฐนันท์ สิขิวัฒน์ และประกอบ ใจมั่น. (2566). การพัฒนาทักษะอาชีพสำหรับเด็กที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้. วารสารวิชาการบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช. 1 (2), 65-73.

ดารณี ศักดิ์ศิริผล และบัณฑิตา ลิขสิทธิ์. (2561). การเตรียมความพร้อมให้แก่ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษเข้าสู่อาชีพ. วารสารวิชาการอุตสาหกรรมศึกษา. 12 (2), 25-33.

ธนพล แสงจันทร์. (2556). การเสริมสร้างเครือข่ายการดำรงชีวิตอิสระของคนพิการ กรณีศึกษา: ศูนย์การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการพุทธมณฑล. วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University กลุ่มมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 6 (1), 165-181.

พิมพา ชัยมา. (2566). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายในภูมิภาคตะวันตก. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.

พูลศักดิ์ ตุละวิภาค. (2562). การพัฒนารูปแบบการบริหารเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียนที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา โรงเรียนแพร่ปัญญานุกูล จังหวัดแพร่. รายงานการวิจัย. สำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.

รัชนีกร จิตร์กระจ่าง และณิชารี สามัญ. (2567). การส่งเสริมอาชีพสู่การเรียนรู้ตลอดชีวิตสำหรับผู้เรียนพิการ. วารสารปราชญ์ประชาคม. 2 (1), 86-101.

โรงเรียนรัฐราษฎร์อุปถัมภ์. (ม.ป.ป.). ข้อมูลเกี่ยวกับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาในพื้นที่บ้านเปียงหลวง ตำบลเปียงหลวง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่. สืบค้นเมื่อ 12 มิถุนายน 2567, จาก http://www.rutrat.ac.th/datashow_57984

วนิดา รุ่งโยธิน. (2561). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชนของเทศบาลตำบลบ้านบึง อำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี. งานนิพนธ์ปริญญารัฐศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยบูรพา.

วรษา เจริญทวีโชค. (2560). แนวทางพัฒนาการจ้างงานคนพิการในสถานประกอบการ กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญาสังคมสงเคราะห์ศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ศฤงคาร ใจปันทา. (2563). รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมเพื่อส่งเสริมการมีงานทำ สำหรับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา สังกัดสำนักบริหารการศึกษาพิเศษ. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.

สมใจ สุดจิต. (2559). สิทธิในสุขภาพของคนไร้สัญชาติ ตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545. การศึกษาค้นคว้าอิสระปริญญานิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

สมฤดี พละวุฑิโฒทัย. (2564). การบริหารการจัดการศึกษาพิเศษในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

องค์การบริหารส่วนตำบลเปียงหลวง. (ม.ป.ป.). ข้อมูลพื้นฐาน. สืบค้นเมื่อ 7 ตุลาคม2567, จาก https://piangluang.go.th/index.php?op=staticcontent&id=21225

อมร เผ่าเมือง. (2564). การประเมินโครงการพัฒนาความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง สำหรับเด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาโดยครอบครัวและชุมชนเป็นฐานของศูนย์การศึกษาพิเศษ เขตการศึกษา 1 จังหวัดนครปฐม. นครปฐม: ศูนย์การศึกษาพิเศษ เขตการศึกษา 1 จังหวัดนครปฐม.