การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของผู้สูงอายุ อำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น (2) เพื่อศึกษาองค์ประกอบของการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น และ (3) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของผู้สูงอายุ อำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงราย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ผู้ให้ข้อมูลจำนวน 32 คน สำหรับการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและแนวทางการสนทนากลุ่ม จากนั้น วิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ส่วนกลุ่มตัวอย่างมี 300 คน สำหรับการวิจัยเชิงปริมาณด้วยการใช้แบบสอบถามร่วมกัน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ

ผลการวิจัยพบว่า (1) ในอำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงรายมีปัญหาในการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของผู้สูงอายุ โดยหน่วยงานภาครัฐไม่ให้ความสำคัญและขาดการจัดเก็บและเผยแพร่ความรู้ภูมิปัญญาที่เป็นระบบ ทำให้การถ่ายทอด และการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของคนรุ่นใหม่มีจำนวนน้อยลง (2) องค์ประกอบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของผู้สูงอายุ ประกอบด้วยการสำรวจความรู้ การสร้างและแสวงหาความรู้ การจัดความรู้ให้เป็นระบบ การแบ่งปันแลกเปลี่ยนความรู้ และการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ และ (3) รูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของผู้สูงอายุ ประกอบด้วยบริบทภูมิปัญญาท้องถิ่นของอำเภอเวียงชัย ปัจจัยนำเข้า กระบวนการ ผลผลิต ผลลัพธ์ และประโยชน์ที่จะได้รับ องค์ความรู้จากการวิจัย คือ การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผู้สูงอายุต้องปรับปรุง โดยเน้นการใช้เทคโนโลยีและการจัดเก็บความรู้ท้องถิ่นให้ทันสมัยเพื่อสืบสานและพัฒนาความรู้ในชุมชน รวมถึงการสนับสนุนผู้สูงอายุในการแบ่งปันความรู้แก่คนรุ่นใหม่