การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนจากทุนภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมชุมชนเมืองเก่าสบสม-หาดไคร้ ตำบลเวียง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนเมืองเก่าสบสม-หาดไคร้ ซึ่งมีพื้นฐานมาจากภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชุมชน เก็บข้อมูลจากกลุ่มผู้สูงอายุ ผู้นำชุมชน นักปราชญ์ ผู้รู้ด้านประวัติศาสตร์และผู้แทนหน่วยงานภาครัฐและเอกชน จำนวน 35 คน เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แนวการสนทนากลุ่ม เวทีการค้นหาพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนเมืองเก่าและการฝึกปฏิบัติการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาโดยการสรุปประเด็นสำคัญและการจัดหมวดหมู่ข้อมูล

ผลการวิจัย พบว่า ชุมชนเมืองเก่าสบสม-หาดไคร้มีประวัติศาสตร์ยาวนานและทุนภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่สามารถนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน จำนวน 2 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ 1) การพัฒนายันต์เทียนที่สามารถใช้งานได้สะดวกและคงคติความเชื่อและหลักการเดิม 2) การพัฒนาตุงที่มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนโดยการพัฒนาลวดลายเป็นรูปปลาบึกที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมที่โดดเด่นของชุมชน องค์ความรู้ที่ได้รับจากการวิจัย คือ การพัฒนาผลิตภัณฑ์จากทุนภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชุมชนที่ยั่งยืนต้องอาศัยหลักการ 4 ประการ ได้แก่ 1) การสร้างการมีส่วนร่วม 2) การสร้างความตระหนักรู้ในคุณค่าของภูมิปัญญา 3) การพัฒนาคุณค่าสู่มูลค่า และ 4) ทักษะการผลิตภัณฑ์ชุมชน