พลวัตทางการศึกษาพระพุทธศาสนาในศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

พลวัตทางการศึกษาพระพุทธศาสนาในศตวรรษที่ 21 จัดเป็นการศึกษาเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยการนำเทคโนโลยีมาใช้พัฒนาคุณภาพการศึกษาทางพระพุทธศาสนา รวมทั้งการสร้างนวัตกรรมให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นเพื่อก้าวทันการเปลี่ยนแปลงต่อการเรียนรู้ของสังคมโลก สำหรับบทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอผลการวิเคราะห์พลวัตทางการศึกษาพระพุทธศาสนาในศตวรรษที่ 21 พบว่า การนำเทคโนโลยีมาใช้พัฒนาคุณภาพการศึกษาพระพุทธศาสนาในยุคนี้ส่งประสิทธิผลทางด้านบวกและก่อให้เกิดคุณค่า ทำให้พระพุทธศาสนาเผยแผ่ไปยังกลุ่มชนได้มาก แต่ต้องใช้เทคโนโลยีอย่างมีสติ รู้จักมุ่งเน้นคุณค่าแท้มากกว่าคุณค่าเทียมและควบคุมอย่างพอเพียงทั้งด้านเวลาและปริมาณ ส่วนด้านการศึกษาพระปริยัติธรรมพบว่า มีผลกระทบทางด้านลบ เนื่องจากหลักสูตรเข้าใจยาก เป็นสาเหตุให้พระภิกษุและสามเณรนิยมเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและแผนกบาลีน้อยลง การนำเทคโนโลยีมาช่วยสร้างสื่อการเรียนการสอนเพื่อเร้าความสนใจจะช่วยผู้เรียนให้สนใจในบทเรียนมากขึ้น นอกจากนั้น ในปัจจุบันหลักสูตรการศึกษาพระพุทธศาสนาภาคบังคับของเยาวชนได้ลดเนื้อหาและความสำคัญวิชาพระพุทธศาสนาลงให้เป็นเพียงส่วนหนึ่งในรายวิชาสังคมศึกษาเท่านั้น เยาวชนจึงเรียนรู้พระพุทธศาสนาน้อยลง ส่วนการใช้เทคโนโลยีออนไลน์ที่ไม่เหมาะสมและมากเกินไป ทำให้ความสนใจพระพุทธศาสนาลดน้อยลง การเรียนรู้พระสัทธรรมอย่างไม่ท่องแท้อาจจะนำไปสู่การเกิดความเข้าใจพระพุทธศาสนาที่คลาดเคลื่อนจากหลักคำสอนได้ องค์ความรู้ใหม่จากการศึกษา คือ พลวัตทางการศึกษาพระพุทธศาสนาประกอบด้วยผลกระทบด้านบวก เช่น เป็นการส่งเสริมการใช้เทคโนโลยี ส่วนด้านลบ เช่น ความไม่สอดคล้องของสภาพการศึกษาทั้ง 4 ด้าน ซึ่งควรจะสมดุลและดำเนินไปพร้อมกันเพื่อขับเคลื่อนองคาพยพของพลวัตทางการศึกษาพระพุทธศาสนาต่อไป