รูปแบบการส่งเสริมประเพณีทางพระพุทธศาสนาของชาวไทลื้อ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาประเพณีทางพระพุทธศาสนาของชาวไทลื้ออำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา 2) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันของการส่งเสริมประเพณีทางพระพุทธศาสนาของชาวไทลื้ออำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา และ 3) เพื่อศึกษารูปแบบการส่งเสริมประเพณีทางพระพุทธศาสนาของชาวไทลื้ออำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องและลงพื้นที่ชุมชนไทลื้อในอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา และใช้วิธีการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 25 รูป/คน และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาวิจัย พบว่า 1) ประเพณีทางพระพุทธศาสนาของชาวไทลื้ออำเภอเชียงคำ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ (1) ประเพณีตามปฏิทินไทลื้อ (2) ประเพณีตามโอกาสสำคัญ 2) สภาพปัจจุบันของการส่งเสริมประเพณีทางพระพุทธศาสนาของชาวไทลื้อได้รับการส่งเสริม ดังนี้ (1) ภาครัฐ ในด้านงบประมาณ (2) ภาคเอกชน ในด้านการสนับสนุนโรงทานอาหาร-น้ำดื่ม (3) ภาคประชาชน ในการร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมทำ (4) สถาบันการศึกษา ในด้านการนำสาระของประเพณีจัดทำเป็นหลักสูตรท้องถิ่น 3) รูปแบบในการส่งเสริมประเพณีทางพระพุทธศาสนาของชาวไทลื้อประกอบด้วย (1) การสร้างความตระหนัก ให้สมาชิกในชุมชนรู้ถึงคุณค่าของประเพณี (2) การมีส่วนร่วมของชุมชน โดยการเปิดโอกาสร่วมคิด ร่วมตัดสินใจ และร่วมดำเนินการ (3) การถ่ายทอดความรู้ โดยอาศัยพระสงฆ์ ปราชญ์ท้องถิ่นที่มีความรู้เกี่ยวกับประเพณี เป็นผู้ถ่ายทอด (4) การวางแผนและพัฒนาทุกภาคส่วนร่วมกันพัฒนารูปแบบของประเพณีให้เหมาะสมกับยุคสมัย โดยคงอัตลักษณ์ที่ดีงามของประเพณีไว้ องค์ความรู้จากการวิจัย คือ 1) การเกิดพลังการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน 2) การสร้างจิตสำนึกแก่สมาชิกในชุมชนให้รู้คุณค่าของประเพณีที่ดีงาม ร่วมอนุรักษ์และสืบทอด 3) กุศโลบายในการส่งเสริมคุณธรรมและเปิดโอกาสให้สมาชิกในชุมได้แสดงออกถึงความเสียสละ ความสามัคคีของหมู่คณะ รวมทั้งได้ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา